İLK STANDARTLAR
Bugünkü mânâda standartlar ilk defa 1502 yılında devrin pâdişâhı Sultan İkinci Bayezid Han tarafından “Kânûnnâ- me-i Ihtisâb-ı Bursa” (Bursa Belediye Kanunu) ismiyle ilân edilmiş, bütün Osmanlı topraklarında tatbik edilmiştir. Bu vesîka hâlen Topkapı Sarayı'nda muhâfaza edilmektedir.
Avrupa Birliği ne girebilmenin olmazsa olmaz şartlarından olan binlerce klasörlük standartların bugünkü modern dünyâdaki geçmişi 60-65 yıla dayanır. Türklerde; insan, çevre, hayvan, bitki sağlığı ve güvenliği ile tüketicinin korunması gibi hususlarda standardizasyon ve düzenlemeler, 500 yıllık bir geçmişe sahiptir. Standardizasyonun gayesi ve faydası; ürün ve hizmetlerin gayelerine uygunluklarının geliştirilmesi, ticarete mevzû olan malların temel husûsiyet- lerinin benzeştirilmesi, ülkeler arasındaki teknolojik işbirliği ve ticaretin geliştirilmesidir.
Kanunnâme-i İhtisâb-ı Bursa ile yapılan düzenlemeler:
1. Tarım, hayvan ve (o günün) sanâyî mahsûllerinin tamâmına yakınının husûsiyetleri ve fiyatları tasnif edilmiş, standart esaslara bağlanmış ve dâimi kontrol altına alınmıştır.
2. Mahsuller, meslekler ve hizmetlerin standartları ve fiyatlarının tespitinde, alâkalı herkesin (müstahsilin, esnafın, ehl-i vukûfun -bilirkişi-, müşterinin) fikirleri alınarak cemiyetin ortak menfaati korunmuş ve yazılı bir belge hâline getirilmiştir.
3. Mevsimine göre üretim imkânları ve maliyetleri değişen mahsuller; cins ve çeşitleri ile üretim zamanları (turfanda veya mevsiminde) göz önünde bulundurularak fiyatlandırılmış ve bu ürünlerin dayanıklılık süreleri standart halde bu târihî belgede yer almıştır (1. gün, 3. gün, ilk hafta vs.)
Sanayi mamullerinde, hammadde ve işçiliğin ihtiyâca ve evvelden beri bilinen tekniklere uygun olması lüzûmp kayıt altına alınmış; birçok sanayi mamullerinde kullanılacak olan hammade sayısı belirtilmiş ve o mamulün olması gereken asgarî ve a’zamî ebat ve ağırlıkları tespit edilmiştir
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder