OSMANLI TARİHİ 268 YAVUZ SULTAN SELİM HAN (Mısır da Günler )

 

OSMANLI TARİHİ 268 YAVUZ SULTAN SELİM HAN (Mısır da Günler )

Mısır'da sükunetin sağlanması ile birlikte Selim Han ülke yöneticilerine ve ecnebi hükümdarlara zafernameler ve fetihnameler gönderdi. Böylece sevinç dalgası bütün Osmanlı ülkelerine yayıldı ve her tarafta şenlikler başladı. Selim Han bundan sonra mali ve idari işleri düzene koymak ve imar faaliyetlerinde bulunmak üzere çalışmalara girişti. Mısır'ın bütün varidatının ortaya çıkarılması için emirler verdi. Yavuz bu işler için geleceğin şeyhülislamı Kemalpaşazade'yi görevlendirirken kendisine müşavir olarak da Hayırbay'ı vermişti. Bu arada gerek Ridaniye Muharebesi'nde gerekse Kahire'nin zaptında gösterdiği yararlıklar ve başarılar sebebiyle Yunus Paşa veziriazamlık makamına getirildi. Bir müddet sonra Mısır valiliği de kendisine tevdi edildi. Ayrıca Mısır'ın zaptı sırasında yardımları görülen ve bağlılıklarını arz ederek karşı durmaktan çekinen pek çok Memlük ileri gelenine taltiflerde bulundu ve onları mükafatlandırdı. Dört mezhep kadıları yerlerinde bırakıldı. Şehirde ve dört bir tarafta herkesin can ve malının güven altında olduğu ilan olundu. Bu arada Mısır'ın tarihi yer ve mekanlarını, meşhur abidelerini gezerek incelemek imkanını buldu. İlk olarak Halife Hz. Ömer zamanında Mısır fethedildiğinde bölge valisi Amr bin As Hazretleri tarafından yaptırılan camiye gitti. Eski Kahire'deki (Fustat) camii, 246 Kayı llL H a re m eyn Hiz metinde Memlük hükümdarları kandiller, altın ve gümüş avizeler, siyah mermerden levhalar ve gayet kıymetli Kur'an-ı Kerim n�shalarıyla tezyin etmişlerdi. IX. asır sonlarında Mısır'ın Türk Valisi Tolunoğlu Ahmed tarafından bir servet harcanarak (yüz yirmi bin dinar) yapılan camii de pek muhteşemdi. 220x l 20 arşın büyüklüğündeki cami üç minareli, altı kapılı ve doksan sütunludur. Özellikle tahta oymalı minberi ile mihrabı fevkalade güzeldir. Kahire'de Selim Han'ın dikkatini çeken önemli yapılardan biri de Ezher Camii ve medresesidir. 969 (h. 358)'da Fatımiler tarafından yaptırılan külliye, özellikle Memlükler döneminde tamir ve ilavelerle muazzam bir hale konulmuştur. Camiinin içi yüz yirmi beyaz direklidi r. Dört m ezhep için dört mihrabı vardır. Medresesi İslam aleminde en kalabalık talebeye sahip olarak bilinir. Yan sofalardaki dersliklere 'revak' ( sınıf) denilir. Medresenin elli revakı vardır. Revaklar milliyetlere göre paylaşılmıştır. Her dil, cins ve renkten Müslüman talebe vardır. Medrese dolapları yazma ve pek değerli kitaplarla doludur. Selim Han ilk Cuma n amazını kıldığı bu camiye ve medresesine özel bir ilgi göstermiştir. Şehirde kaldığı süre içinde sık sık burayı ziyaret ederek, her gelişinde müessese ile birlikte hoca ve talebelerine de büyük meblağlar tutan ihsanlarda bulunmuştur.213 Bu durum Kahire'de ilim hayatının önemli ölçüde canlanmas ına yol açacaktır. Selim Han, Firavunlardan kalan ehramlara da ilgisiz kalmamıştır. Buraları ge zerken ümerasına: "Ne olurdu ehl-i vukuftan birisi bu kubbelerin haberini bize etraflıca bildirseydi" demiştir. Bunun üzerine yaşlı, alim bir zat b ulunarak Selim Han bilgilendirilmiştir. Lütfi Paşa tarihinde ehl-i vukuftan olan bu zatın: Dinle ey Şah-ı saadet-ihtiram Bunların olmuştur adı heram Türlü türlü var hikayetler dilim Bunların hakkında ey Şah Selim Ya vuz Sult an Selim Han 247 diyerek beyanlarda bulunduğu eski ve yeni Mısır hakkında bilgi verdiği ve Nil' in yazın kışın durumunu ve feyezanlarını (taşmasını) anlattığı zikredilir.214