OSMANLI TARİHİ 264 YAVUZ SULTAN SELİM HAN (Tumanbay)

 

 OSMANLI TARİHİ 264 YAVUZ SULTAN SELİM HAN (Tumanbay)

Öte yandan yeni Mısır Sultanı Tumanbay önce Mercidabık ve ardından da Han Yunus'ta aldığı iki ağır yenilgi ile moral, techizat ve sayıca fevkalade yıpranmış bulunan Memlük ordusunu yeniden tanzim ve techiz etmek için olağanüstü gayret sarf etmekteydi. Yaşlıgenç bütün Memlükleri cepheye sürdüğü gibi, şehir halkından, bedevi Araplardan, Zenciler ve Mağriplilerden kalabalık ısayıda asker toplayarak Kahire içinde ve dışında savunma tedbirleri aldı. Neticede elli bin kişilik kuvvetini mükemmel bir şekilde donatarak savaşa hazır hale getirmişti. Harp cephesi olarak Kahire'nin kuzeydoğusundaki el-Mukattam Dağı'ndan Nil Nehri'ne kadar uzanan Kahire'nin banliyösü konumundaki Ridaniye denilen mevkii seçmişti. Avrupa'dan iki yüz kadar top ile bunları kullanacak topçular getirtmişti. Toplar, Osmanlı ordusunun geliş yönündeki Kahire'ye doğru tek giriş noktası olan ve Adiliye denilen mıntıkaya konulmuştu. Yalnız bu toplar yere çakılı olup, istenilen tarafa manevra yapmak kabiliyetine sahip değildi. Hendekler ve siperler kazılmış, içerisine tüfenkli guruplar yerleştirilmişti. Burada yapılacak muharebe Osmanlılar için Mercidabık Muharebesi'nden daha zor ve tehlikeli idi. Burası aşılamadan Kahire'ye girilemezdi. Savaş yerleşimine göre Tumanbay'ın doğrudan bir meydan harbine girişmeyeceği anlaşılıyordu. O, Osmanlıları önce ölüm kusan topları ve tüfenkli gurupları ile sarsacak, ardından vurkaç taktikleri ile bozguna uğratacak ve şayet geri çekilmelerini sağlayabilirse Sina çöllerinde imha edecekti. Gerçekten de bu kadar müstahkem bir cepheye çarpacak olan Osmanlı ordusu dağılabilir veya çok büyük zayiat verebilirdi. 197 Memlükler yüzlerce yıldır ellerinde tuttukları toprakların son ve en önemli kısmını nihayete kadar savunmaya kararlı görünüyorlardı. Zira bu savaşın mağlubiyetle neticelenmesi halinde her şeyin biteceğinin bilincindeydiler. Memlük süvarisi şecaat ve yiğitlikte Osmanlılardan aşağı bir durumda değildi. Başlarında bulunan Tumanbay da kahraman, kudretli ve çok sevilen bir liderdi. Ayrıca Ya vuz Sul tan Selim Han 237 Memlükler topografya şartlarına tam manasıyla hakim iken, Osmanlılar ise ilk kez bu bölgede hareket halinde idiler. Bu itibarla Selim Han son derece dikkatli hareket ediyor, düşmanın plan ve proj elerinden günü gününe haberler almaya çalışıyordu. Nitekim 17 Ocak'ta Kahire'ye yakın Salihiye kasabasına konulduğunda Sinan Paşa gelerek Selim Han'a Memlüklerin askeri vaziyeti ile ilgili mükemmel bir rapor sundu. Selim Han, Tumanbay'ın askeri tertiplerinden ve mevzilerinden tam manasıyla haberdar olmuştu. Bunun üzerine Memlüklerin akıllarından bile geçiremeyecekleri bir plan tertipledi. 21 Ocak akşamı ulaştığı Ridaniye'de birkaç alayı Memlük kuvvetleri karşısında konuşlandırdı. Kendisi ise geceleyin asıl birlikleriyle güneye doğru hareketle el-Mukattam Dağı'nı dolaşarak Memlük mevzilerinin arkasına düştü. Bu dahiyane manevra, Memlük ordusunun en çok bel bağladığı toplarından ve günlerdir hazırladıkları siper ve hendeklerinden yararlanma imkanını sıfırlamıştı. Memlükler, Osmanlı ordusunun arkalarında yer aldığını şaşkınlıkla fark ettiler.  Memlük çakılı topçusu ters istikamete doğru yöneldiği için bir tek gülle bile atamayacaktı. Artık iş meydan harbine kalmış buluyordu.