TEKRAR VENEDİK
Fatih Sultan Mehmed, bir taraftan Karaman, Kırım ve Kefe işleri ile ilgilenip diğer taraftan donanmasını güçlendirmekte iken Venediklileri ise barış görüşmeleri ile oyalama yolunu tutmuştu. Nitekim 1474'te Venedik'e bir mektup gönderilerek barış yapılmak üzere murahhas istenmişti. Venedik senatosu üç gün müzakereden sonra teklifi kabul etmiş ve Jerom Zorci adındaki elçisini İstanbul'a göndermişti. Fakat elçi 1475 Mart'ına kadar Korfu adasında padişahtan gelecek izin yazısını beklemekle günlerini geçirdi. İstanbul'a geldiğinde ise Gedik Ahmed Paşa ile müzakerelerde bulundu. Anlaşmanın yapılabilmesi için Arnavutluk prensi İskender'in ölümüyle sahip oldukları Kroya'nın Osmanlılara iadesi ile senelik yüz elli bin duka vergi verilmesi istendi. Elçi bunları kabule yetkisi olmadığını söyleyince görüşmeler kesildi. Bu arada elçiye hazırlanmakta olan muazzam Türk donanması gösterildi. Buna rağmen iki devlet arasında bir sene müddetle mütareke addedildi. Her iki devlet de bu müddet içinde sözlerinde durdular. Fatih ise bu müddet zarfında mükemmel hale gelen donanmasıyla Kırım seferini yapmıştı. Anlaşma müddeti dolmuştu. Fatih artık yıllardan beri uzayıp giden Ven edik işine bir son vermenin zamanının geldiğine inanıyordu. 1476'da büyük savaş bir kez daha başladı. Venedik donanması bir kere daha Anadolu sahillerini vururken Osmanlılar da iki koldan harekete geçmişti. 272 Kayı II: Cihan Dev leti Hadım Süleyman Paşa, maiyetinde kırk bin kişi olduğu halde Mora'da Venedik'in en mühim limanlarından biri olan İnebahtı'yı kuşattı. Fakat Venedikliler burayı iyi tahkim etmişlerdi. Ayrıca Amiral Loredano otuz iki kadırga ile Lepanto Körfezi'ni tutmuştu. Venedik donanmasının sahile yanaşarak İnebahtı'yı kuşatan Türk birliklerini topa tutması üzerine Süleyman Paşa saldırıları durdurdu. Fatih'e haber göndererek İnebahtı'nın denizden kuşatılmadan zapt edilemeyeceğini bildirdi. Bunun üzerine geri dönmesi emredildi. İnebahtı kuşatmasının kaldırıldığı haberi Venedik'te büyük bir sevinç meydana getirdi ve şükran ayinleri yapıldı. 249 Diğer taraftan Gedik Ahmed Paşa'nın komutasındaki sekiz bin asker ile Arnavutluk Sancakbeyi Mihaloğlu Ali Bey kuvvetleri Kroya'yı kuşatmıştı. Kalede Françesko Kontarini kumandasında beş bin kişilik muharip bir kuvvet vardı. Savaşın başlarında Kontarini, Türkleri geri püskürtmeye muvaffak oldu. Ancak bu başarıdan cesaret alarak, Tirana Vadisi'ne karargah kuran Türklere saldırmaları bir nevi intihar gibiydi. Aralarında General Kontarini'nin de bulunduğu yüzlerce İtalyan savaş meydanında kalmıştı. Bosna Sancakbeyi Turhanoğlu Ömer B ey ise Eylül 1 477'de, akıncıları ile Venedik topraklarındaydı. Akıncılar Venediklilerin meydana getirdikleri müstahkem mevkilerin bu arada İzonzo Nehri ile Kerç mevkii arasında kazdıkları geniş hendekleri rahatlıkla geçerek ilerlemişlerdi. Bin kişilik bir süvari kıtasıyla ileri yürüyen Ömer Bey kuvvetlerinin bir bölümünü de ayırarak pusuya koydu. Girolamo Novello ile oğlu komutasındaki Venedik kuvvetleri Ömer Bey'in karşısına çıktılar. Daha çarpışma başında Ömer Bey'in kuvvetleri bozulmuş gibi yaparak çekilmeye başladılar. Novello'nun bütün ısrarlarına rağmen oğlu takip etmeyi sürdürünce tuzağa düştü. Türkler bir anda etraflarını sardıkları Venediklileri kılıçtan geçirdiler. Novello da gelerek muharebeye girişti ise de Venediklilerdeki bozgun umumileşti. Novello ve oğlu çarpışmada ölürken pek çok Venedikli asilzade esir edilmişti. Kendilerini kurtarabilen pek az kimse de civardaki kalelere sığınmıştı. Fatih Sul tan Mehmed Han 273 Bu zaferi müteakip Ömer B ey akıncılarını derhal İzonzo ile Tagliamento arasındaki ovaya yaydı. Çetin bir müdafaa hattı olarak bilinen Tagliamento'yu rahatlıkla geçen Osmanlılar bölgedeki yerleşme yerlerini bir ay vurdular. Venedik şehrine çok yakın olan Piyave havalisinin vurulması ortalığa dehşet saçtı. Venedikliler köy ve kasabalarının yanışını kulelerinden temaşa edebiliyorlardı. Ven edik hüküm eti son bir hamle ile elindeki kuvvetleri ve Lombardiya askerlerini alelacele çıkardı ise de Ömer bey muazzam ganimetler ve binlerle esirle bölgeden ayrılmış bulunuyordu.250 Böylece Venediklilerin, Moçenigo ile Loredano'nun Türk sahil şehir ve kasabalarına yaptıkları tahribat ve katliama karşılık Osmanlılar neredeyse Venedik şehrine kadar sokulup dört bir tarafı yağma ederek karşılık vermişlerdi. Ven edik kontları, ileri gelenleri artık toplantılarda, Düşman ka - pımıza dayandı, balta köke indi, Hıristiyanlığın sonu geldi, diyerek acz içinde kıvranıyorlardı.251 Uzun süre harpten dolayı yorulmuş bulunan Venedik, 1 478 yılı başında Fatih'in de isteği üzerine barış görüşmelerini tekrar başlattı. Fakat Osmanlıların Kroya ve İşkodra'yı istemeleri üzerine neticeye varılamadı. Venedik'i artık zor günler bekliyordu. Zira büyük savaş başlarken yanında bulunan müttefikleri bir bir yok olmuştu. 1473'te büyük bir darbe yemiş olan en önemli müttefiki Uzun Hasan, 1 478 senesi başında hayatını kaybetti. Karamanoğulları saf dışı kalmıştı. Ağrıboz'un alınmasından sonra Osmanlılara düşman kesilen Napoli devleti 1 478'de Osmanlılarla barışarak sulh yaptı. Napoli Kralı Ferdinand sadece kendisi sulh yapmakla kalmamış Fatih'in en ciddi hasımlarından damadı olan Macar kralını da Osmanlılarla uyuşmaya ikna etmişti. Öte yandan Fatih de Macaristan ve İnebahtı'da karşılaşılan muvaffakiyetsizlikten ötürü üzgündü. Artık Venedik meselesine bir son vermek istiyordu. Veziriazam Gedik Ahmed Paşa'yı İşkodra'nın zaptına göndermek istedi. Fakat paşa, buranın yüksek bir dağ üze- 274 Kayı II: Cihan De vleti rinde son derece muhkem yapısından ve çevresinde yer alan üç kale ile korunduğundan bahisle bu güne kadar hiçbir güç tarafından alınamadığını vurgulamış ve ancak padişahın bizzat gitmesiyle fethin mümkün olabileceğini belirterek görevi kabul etmemişti. Gedik Ahmed Paşanın itirazlarına fena halde kızan padişah kendisini azlederek Rumeli Hisarı' na hapsettirdi. Yerine veziriazamlık makamına Karamani Mehmed Paşayı getirdi. Ardından büyük savaşa son verecek nihai harekatı başlattı. 1478 yılı baharında Turhanoğlu idaresindeki Bosnalı akıncılar bu kez Venedik'in Friuli eyaletinden İzonzo Nehri'ni geçerek Alman İmparatorluğu'nun eyaletlerine girdiler. Temmuz ayında bunlara Mihaloğlu İskender Bey'in akıncı birlikleri de katıldı. Villach geçitlerini aldıktan sonra Trapurg ve Linz'de kısa süreli karargah kuran akıncılar daha sonra Geiltal, Dravatal ve Gurktal vadileri ile pek çok köy ve kasabalarda göründüler. Bu bölgeler uzun süredir namını duydukları akıncıların ilk kez rüzgar gibi geçişlerine şahit oluyorlardı. 252 Aynı tarihlerde ( 1478 Mayısı) Mihaloğlu Ali Bey, Fatih'in fermanı üzerine akıncılarıyla İşkodrayı abluka altına almıştı. Daha sonra bu kuvvetlere namlı akıncı beyleri Mihaloğlu İskender Bey'le Semendire Sancakbeyi Malkoçoğlu Bali Bey'in kuvvetleri de katıldılar. Fatih ise bizzat uzun süredir kuşatma altında tutulan Kroyanın fethini tamamlamak üzere Arnavutluk üzerine yürüdü. Evrenosoğlu Ahmed Bey, yol emniyetini sağlamak köprüleri ve geçitleri tamir etmek üzere önden gönderilmişti. Buna rağmen dağlık ve kayalık arazide pek arızalı olan Arnavutluk toprakları üzerinde ordunun hareketleri pek sıkıntılı oluyordu. Hatta padişah uzun müddet koltuğunda iki adam olduğu halde yaya yürümüş ve bir an bitkin bir hale gelmişti. İşte o zaman yanında bulunan Hersekzade Ahmed Paşaya: "Bir tedbirli, iş bilir vezirim yoktur ki işlerimi üstlenip bizi bu meşakkate müptela etmeyeydi" dedi. Böylece büyük sıkıntılar içinde ilerleyen ordu bir zamanlar Arnavutluk prensi İskender Bey'in merkezi Kroya önlerine geldi. Kale uzun süredir abluka altında Fatih Sul tan Mehmed Han 275 bulunduğundan müdafiler açlıktan bunalmıştı. Şimdi ise bizzat padişahın geldiğini duyduklarında dayanma güçleri tamamen kayboldu. Canlarına dokunulmamak kaydıyla kaleyi padişaha teslim ettiler (Haziran 1478).253 Fatih şimdi Türklerin Mısır İskenderiyesi'nden ayırmak için Arnavut İskenderiyesi adını verdikleri İşkodra yollarındaydı.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder