MESCİDLERE AİT HÜKÜMLER

Mescidlere Ait Hükümler

490- 
SORU :  İslam mabetlerine (ibadet evlerine) ne isim verilir
CEVAP : Mescid
SORU :  Lûgatta ne demektir. 
CEVAP : "secde edilecek yer" 
SORU : Çoğuluna  ne denir. 
CEVAP : "mesacid"
SORU : Mescidlerin büyüğüne ne denir.
CEVAP :  "Cami" 
SORU : Bunun çoğulu nedir.
CEVAP :  "Cevami"
SORU : Mescidler ne için yapılmıştır.
CEVAP : Yüce Allah'a ibadet 
SORU : Bundan dolayı her mescidin ne gibi bir özelliği vardır.
CEVAP : Büyük bir şeref ve fazileti 
SORU : Bu şerefi göstermek için her mescide ne denmiştir.
CEVAP : Beytullah (Allah'ın evi) 
SORU :  Onun için mescidlere hürmet edilir. Mescidlerde herkes istediği gibi hareket edebilir mi 
CEVAP : Hayır
SORU : Bir mescid ne zamana kadar mesciddir. 
CEVAP :  Kıyamete kadar 
SORU : Mescidlerde nasıl davranmalı
CEVAP : Mescidlere saygısızlık etmek, taşkınlıkta bulunmak, Yüce Allah'ın hakkına saldırmaktır. Bunun sorumluluğu pek büyüktür.


491- 
SORU : Bir mescidin neresi mesciddir
CEVAP : İçi ve arsası
SORU : Semaya kadar olan bütün üst tarafı da mescid hükmünde midir.
CEVAP : Evet
SORU : Mescidlerin içlerinde yapılması mekruh ve yasak şeyler, bunların üstlerinde de mekruh mudur
CEVAP : Evet

492- 
SORU : Mescidlerin  çevresine  ne denir
CEVAP : "Fina-i Mescid"
SORU : Mescidlerin "Fina-i Mescid" denilen çevresindeki yerler de namaz hususunda mescid hükmünde midir. 
CEVAP : Evet
SORU : Şartı var mıdır
CEVAP : Mescidlere bitişik olup aralarında yol bulunmayan 
SORU : Oralardan imama uymak sahih midir.
CEVAP : Evet
SORU : Saflar bu yerlere ulaşmasa 
CEVAP : Hüküm aynıdır
SORU :  Diğer hususlarda mescid hükmünde midirler
CEVAP : Hayır
SORU : Oralardan geçip gitmek ve oralara abdestsiz girmek caizdir midir
CEVAP : Evet
SORU : Bayram ve cenaze namazgahlarında bu yerlerin hükmü nedir
CEVAP :   Yalnız namaz hususunda mesciddir 
SORU : Bir kimsenin kendi evinde kendisi için mescid edindiği yer,  mescid hükmünü kazanır mı
CEVAP : Hayır asla

493- 
SORU : Mescidlerin en faziletlisi sırasıyla nasıldır
CEVAP : 
Mescid-i Haram (Kâbe) ile çevresindeki sahasıdır. 
Medine-i Münevveredeki "Mescidünnebi"dir. 
"Beytülmakdis"dir. 
"Kuba" mescididir. 
En eski mescidler, 
En büyük olan mescidler gelir.
SORU : Malikîlere göre, mescidlerin en faziletlisi sırasıyla nasıldır
CEVAP : 
"Mescid-i Nebevidir. 
"Mescid-i Haram", sonra
"Mescid-i Aksa'dır. 
Bunlardan sonra bütün mescidler eşittir. 
SORU : İnsanın evine yakın olan mescidde namaz kılması,neden daha faziletlidir.)
CEVAP :  Komşuluk hakkını gözetme bakımından 

494- 
SORU : Bir kimsenin, kendi mahalle veya kabilesi mescidinde namaz kılması diğer mescidlerde namaz kılmasına göre nasıldır 
CEVAP : Daha faziletlidir, 
SORU : Diğer mescidlerin cemaatı ister daha çok ve ister daha az olursa
CEVAP :  Farketmez
SORU : Yalnız bir mescidin imamı daha salih ve alim olursa, 
CEVAP : Orada namaz kılmak daha faziletlidir. 
SORU : Mescid-i Haram ile Mescid-i Nebevi'nin özelliği nedir 
CEVAP :  Kendilerine has bir özellik ve üstünlük vardır. Bunlarda kılınan namazların sevabları kat kat ziyadedir.

495- 
SORU : Bir mescid insanlara dar gelecek olsa,  yan tarafta da yer olsa
CEVAP : Yanındaki yer sahibinden kıymeti ile arsa satın alınarak mescide katılır.
SORU : Arsa sahibi razı olmasa 
CEVAP : Bu işlem gene yapılır, 
SORU : Neden
CEVAP : Çünkü buna bütün insanların ihtiyacı vardır. 
SORU : Böyle bir mescid veya cami, sonradan binaların durumundan anlayan yetkili kimselerin görüşlerine göre çok genişlemiş ise, içinde cuma ve bayram namazları kılınabilirmi ?
CEVAP : Evet
SORU :  Bu namazları kılmadan önce resmiyette ne yapılması gerekir ?
CEVAP : En büyük idareciden tekrar izin alınması

496- 
SORU : Bir kimse, Yüce Allah'ın rızası için yaptırmış olduğu mescidin idaresine, tamirine, döşeme ve aydınlatılmasına ehil ise müezzinliğine ve imamlığına, hak iddia edebilir mi
CEVAP : Başkalarından daha çok hak sahibidir. 
SORU : Bu hak sahipliği sadece kendine mi aittir
CEVAP : Kendisinden sonra da evladı ve aşireti, diğer insanlardan evladır. 
SORU : Bunlar müezzinliğe ve imamlığa ehil değiller ise,  
CEVAP : Diledikleri uygun kimseleri müezzin ve imam tayin edebilirler.
SORU : Ancak yapılan bu tayin işinde vakıf ile mahalle halkı arasında bir ayrılık olursa, 
CEVAP : 
1 . Eğer vakıfın seçtiği kimseler daha iyi veya halkın seçtiği şahıslara eşit ise, vakıfın, seçtiği tercih edilir. 
2 . Değilse, halkın isteği geçerli olur.

497- 
SORU : Bir mescidin duvarlarını ve kubbesini birtakım nakış ve yaldızlarla süklemekte bir beis var mıdır
CEVAP : Yoktur; fakat sade bir halde bulunması daha iyidir,
SORU : Özellikle kıble tarafının bakışları toplayacak şekilde ince ve zarif nakışlarla süslenebilir mi
CEVAP :  Mekruhtur
SORU : Neden
CEVAP : Namaz kılanların dikkatini çekeceğinden ve kalblerinin huzurunu bozacağından
SORU : Bir kimse kendi malından bir mescidi süsleyebilir mi
CEVAP : Evet
SORU : Mütevelli (mescidin bakımına memur olan kimse), bu gibi nakış ve süsleri, vakıfın malından yapabilir mi 
CEVAP : Hayır
SORU : Yaparsa, 
CEVAP : Bedelini öder.
SORU : Neden
CEVAP : Çünkü bunlar mescidin yapısına ve devamına ait şeyler değildir. 
SORU : Gelir fazlasının zalimler eline geçip yok olacağından korkulursa bu gibi harcama yapılabilir mi
CEVAP : Evet

498- 
SORU : Mescidlerin lambaları en fazla hangi zamana kadar yakılabilir, . 
CEVAP : Gecenin üçte birine kadar yakılabilir bundan fazla yakılamaz
SORU : Neden
CEVAP : Çünkü vakfın malına tecavüz olur. 
SORU : Vakıfın böyle bir şartı varsa (lambalar açık kalsın ) veya adet öyle ise, daha fazla yakılması tecavüz olur mu
CEVAP : Tecavüz sayılmaz.

499- 
SORU : Mescid içinde kuyu kazılır mı
CEVAP : Hayır
SORU : Eskiden beri varsa, 
CEVAP : Olduğu gibi bırakılır.
SORU :Abdest için hazırlanmış bir yer yoksa (abdesthane ), mescid içinde abdest alınır mı
CEVAP : hayır

500- 
SORU : Devamlı imam ve müezzini bulunan bir mescidde namaz kılındıktan sonra, tekrar cemaat halinde ezan ve ikametle namaz kılınması nedir
CEVAP : Mekruhtur. 
SORU : Tekrar ezan ve ikamet yapılmaksızın mescidin mihrabından başka bir tarafta bazı kimselerin tekrar cemaatla namaz kılmaları, sahih olan görüşe göre, nedir
CEVAP : Mekruh değildir.

501- 
SORU : Bir mescidde ezan okunduktan sonra, içinde bulunan kimsenin o mescidi bırakıp başka bir mescide gitmesi, nedir 
CEVAP : mekruhtur.
SORU : Başka bir mescidde görevliyse,
CEVAP : Mekruh değildir

502-
SORU : Namaz kılanın önünden geçmek nedir
CEVAP : Günahtır. 
SORU : Mescidde ileri saflarda yer varken, arka saflarda namaz kılanın önünden geçmek ve ileri gidilebilir mi 
CEVAP : Caizdir.
SORU : Neden
CEVAP : Çünkü bu kimse, kendisine hürmet hakkını kaybetmiştir.

503-
SORU : İtikâfa girmeyen kimsenin mescid içinde yemek yiyebilir  ve uyuyabilir mi
CEVAP : Mekruhtur. 
SORU : Memleketinden uzak kalmış kimsenin mescid içinde  yemek yiyebilir  ve uyuyabilir mi
CEVAP : Bir görüşe göre caizdir. 
SORU : Ancak ihlilafdan kurtulmak için böyle bir garibin ne yapması daha iyidir.
CEVAP :  İtikafa niyet etmesi 

504- 
SORU : Mescidlere nasıl girilir.
CEVAP : Abdestli olarak
SORU : Namaz maksadı olmaksızın mescidlere çocukları ve delileri sokmak, zaruret olmadıkça yol gibi geçip gidilebilir mi
CEVAP : Caiz değildir.

505- 
SORU : Bir mescide nasıl girmeli 
CEVAP : Önce sağ ayağı ileri atarak girmeli ve hemen Peygamber Efendimize Salat ve Selam getirmeli: "Allahümmeftah aleyna ebvabe rahmetike = Ya Rabbi! Üzerimize rahmetinin kapılarını aç," diye dua etmeli. 
SORU : Bir mescidden nasıl çıkmalı
CEVAP : Önce sol ayağı dışarıya atmalı: "Allahümmeftah aleyna ebvabe fadlike = Ya Rabbi! Üzerimize lütuf ve kereminin kapılarını aç," diye duada bulunmalıdır.

506- 
SORU : Mescidlere gelişi güzel hareket ve davranışlarla girilebilir mi
CEVAP : Hayır
SORU : Kollar sıvalı, palto omuzlara atılmış bir şekilde girilebilir mi 
CEVAP : Uygun olmaz.
SORU : Bir zaruret bulunmadıkça, mescidlerde dizleri dikmek veya ayakları uzatmak sureti ile rastgele oturulabilir mi
CEVAP : Hayır
SORU : Bunlar caiz görülebilir mi
CEVAP : Hayır
SORU : Yine, mescidlere serili sergiler üzerine kirli veya ıslak ayaklarla basılabilir mi
CEVAP : Hayır
SORU : Mabedlerin temizliğine zarar veren işler yapılabilir mi
CEVAP : Hayır
SORU : Herkes haline göre, mabedlere nasıl giyinerek  gitmeli. 
CEVAP : En temiz ve en güzel elbiselerini 
SORU : Mescide giden kişinin hali nasıl olmalı (cemaat içine gireceği için)
CEVAP : Cemaatı tiksindirici hallerden kaçınmalıdır
SORU : Bir ayet-i kerimede ne buyurulmuştur.
CEVAP : :"Her mescide gidişinizde temiz ve güzel elbiselerinizi giyiniz,"  

507- 
SORU : Mescidlerde yüksek sesle konuşulabilir mi
CEVAP : Mekruhtur
SORU : Cemaata duyurmak için hatiblerin ve vaizlerin, din dersi veren hocaların seslerini yükseltmeleri 
CEVAP : Caizdir.
SORU : Başkalarının namazlarını karıştırmamak şartıyla, Kur'an okuyanların ve Allah'ı zikredenlerin seslerini yükseltmeleri 
CEVAP : Caizdir.

508- 
SORU : Mescidlerde gürültü yapmak  caiz midir
CEVAP : Caiz değildir. 
SORU : Mescidlerde gereksiz yere dünya işlerini konuşmak caiz midir
CEVAP : Caiz değildir. 
SORU : Mescidlerde kaybolan eşyaları sorup araştırmak caiz midir
CEVAP : Caiz değildir. 
SORU : Mescidlerde zikir ve hikmet taşımayan şiirler okumak caiz midir
CEVAP : Caiz değildir.
SORU : Konuyla ilgili bir hadsi şerif
CEVAP :  "Ateşin odunu yemesi gibi, mescidde konuşulan sözler, iyilikleri yer, bitirir."

509-
SORU : Mescidlerde suçlulara ceza uygulamak, caiz midir
CEVAP : Hayır
SORU : Mescidlerde alış-veriş yapmak caiz midir
CEVAP : Hayır
SORU : Yalnız itikâf halinde olanlar, kazanç sağlamak maksadı olmaksızın sadece ihtiyaçları kadar alış- verişte bulunabilirler.mi
CEVAP : Evet
SORU : İmam Ahmed'e göre, mescidlerde nikah akdî yapılması nedir
CEVAP :  Sünnettir
SORU : İmam Şafiî Hazretlerine göre, bu akid kim için caizdir
CEVAP : Yalnız, itikaf halinde bulunan 

510- 
SORU : Mescid içinde dilencilik yapılabilir mi
CEVAP : Haramdır. 
SORU : Bu dilencilere para verilebilir mi 
CEVAP : Mekruhtur. En ihtiyatlı görüş budur. 
SORU :  Hediye ve sadaka verilebilir mi 
CEVAP : Yasak değildir.

511- 
SORU : Mescidleri pis ve kötü kokulu şeylerden korumak, nedir
CEVAP :  Vacib olan bir görevdir.
SORU : Mescid lambalarında temiz olmayan yağları kullanılabilir mi
CEVAP : Caiz değildir
SORU : Soğan ve sarımsak gibi, kokuları hoş olmayan şeyleri yemiş kimselerin cemaat arasına girebilirler mi 
CEVAP : Uygun değildir.
SORU : Neden
CEVAP : Çünkü bunların kokusu cemaata eziyet verir.


512- 
SORU : Mescidlerde okunan Kur'an-ı Kerimi, hutbeleri ve yapılan vaazlar sırasında ne yapılmalı 
CEVAP : Tam bir hürmetle dinlemek gerekir. 
SORU : Mescidlerde oturup kalkma, gidip gelme edeblerine gereği üzere riayet edilmesi nedir.
CEVAP : Bir görevdir
SORU : Bütün bunlar, mübarek mabedlere ait olan nelerdir
CEVAP : Edeblerdendir. 
SORU : Bunlara aykırı hareket etmek, nedir
CEVAP : İslâm adabına aykırıdır. 
Böyle hoş olmayan bir hareket, İslâm mabedinin ne kadar kutsal bir makam olduğunu güzelce anlamamaktan ileri gelir. Kur'an-ı Kerime ve diğer saygı değer şeylere karşı yapılması gereken hürmeti bilmemekten ileri gelir. Sosyal terbiyeye ve din kardeşlerine karşı gösterilmesi gereken hürmet ve nezakete aykırı bulunur. Artık bu gibi yolsuz hareketlerden kaçınmalı, İslâm adabına yaraşır şekilde hareket etmelidir.

513-
SORU : Mescid kapılarını namaz vakitlerinden sonra kapatılabilir mi 
CEVAP : Mekruhtur. 
SORU : İçindeki eşyanın çalınmasından korkuluyorsa,
CEVAP : Kilitlenebilir.


Ek 
514- 
SORU : Mescid ve cami inşa etmenin fazileti ve sevabı pek çoktur. Bunları yapmak, bunların inşaatına yardım etmek, nedir
CEVAP : Bir iman ve hayırseverlik nişanıdır.
SORU :  Çünkü Kur'an-ı Kerimde ne buyurulmuştur.
CEVAP : "Yüce Allah'ın mescidlerini, ancak Allah'a ve ahiret gününe iman eden kimse bina ve imar eder," 

515- 
SORU : Mescidleri bina ve imar eden müminler hakkında büyük müjdeler vardır. 
CEVAP : 
Her kim Yüce Allah'ın rızasını dileyerek bir mescid bina ederse, Allah da ona cennette bir ev bina eder.
Her kim helal malından, içinde Yüce Allah'a ibadet edilecek bir bina yaparsa, Allah da onun için Cennetde inci ve yakuttan bir bina yapar
İşte helal maldan, görsünler ve işitsinler için değil de, yalnız Allah rızası için yapılan bir mabedin sevabı çok fazladır. Ne mutlu böyle hayırlı işler başaranlara!..

516-
SORU :  İnsanlar ölünce amelleri biter, amel defterleri kapanır. Artık bu defterlere sevab yazılmaz. Ancak mescid yapmış olmak gibi devamlı hayırları bulunan müminlerin amel defterleri kapanmaz. Onlara daima sevablar yazılır durur. Nedir bunlar
CEVAP : Çünkü bir hadis-i şerifde buyurulmuşlur: "Bir mümine, öldükten sonra, amelinden ve iyiliklerinden ulaşacak şeylerden biri, 
öğrenip yaydığı ilim 
geriye bırakmış olduğu salih evladı 
miras bırakmış olduğu Mushaf 
yapmış olduğu mescid 
yolcular için yapmış olduğu ev 
akıtmış olduğu ırmak 
sağlık halinde hayatta iken malından çıkarıp verdiği sadakadır. 
Bunlar vefatından sonra kendisine (sevab olarak) ulaşır".
İşte bu hadis-i şerifin beyanına göre de, mescidleri yapan, medreseleri kuran, çeşmeleri akıtan ve benzeri hayırlı vakıfları yapan kimseler hakkında ne büyük bir müjdeyi kapsıyor.

517- 
SORU : Yüce Allah'ın rızası için yapılmış vakıflar nedir  
CEVAP : Sadaka-i cariyedir (devam edip giden hayırlardır).
SORU : Şöyle ki: Mükellef olan bir müslüman, bir malının mülkiyet ve menfaatini insanların tasarrufundan engellerde, Allah yolunda bir hayır işine bağlarsa,ne yapmış olur 
CEVAP : Vakfetmiştir
SORU : Artık o malın durumu nedir 
 CEVAP : Ancak Yüce Allah'ın mülkü hükmüne geçer. Onda hiç kimsenin mülkiyet hakkı kalmaz.
SORU : Herhangi bir vakfın geçerli hale gelebilmesi için ne yapılması  gerekir.
CEVAP : Usulüne göre mahkemede tescil edilmesi
SORU : Vakıf olan mescidler, mezarlıklar ve vasiyet suretiyle olan vakıfların durumu nedir 
CEVAP : Müstesnadır.(hâriç)
SORU : Şöyle ki:bir mescidin vakıflığı, tescile muhtaç olmadan nasıl tamamlanmış olur.
CEVAP : Bir müslüman bir mescid yapar da, onu yoluyla beraber mülkiyetinden çıkararak içinde namaz kılınması için insanlara izin verirse, insanlarda orada cemaatla namaz kılarsa
SORU : Bir kimse bir malını, bir hayır yoluna vakıf olmak üzere vasiyet edip sonra o vasiyet üzerine vefat etse, 
CEVAP : 
1 . Eğer malının üçte biri bunu karşılıyorsa veya varisi yoksa veya varisleri olur da vasiyetin tümünü geçerli kabul ediyorsa, o mal, o hayır yoluna tamamen vakfedilmiş olur.
2 . Eğer geriye bırakmış olduğu malın üçte biri yetmeyip varisler de muvafakat etmiyorsa, terekesinin üçte biri kadar olan mikdar ancak o hayır işine konulan şartlarla vakfedilmiş bulunur. 
SORU : Bunun geçerliliği tescile mi bağlıdır 
CEVAP : Hayır ( Vakıflarla ilgili bilgi, "Hukuku İslâmiye ve Istılâhatı Fıkhiye" adındaki eserimizin dördüncü cildinde vardır.)

518- 
SORU : Mescidlere, ibadet yapmak ve cemaatla namaz kılmak için devam etmek nedir,   
CEVAP : Fazileti pek ziyadedir.
SORU : Neden
CEVAP : Mescidleri sağlığa kavuşturmak ve imar etmek sayıldığından
SORU : İlgili Hadis-i Şerifler nelerdir
CEVAP : 
Bir kimse, içinde cemaatla namaz kılınan bir mescide gidecek olsa, gidiş ve gelişlerinden atacağı adımlarından her biri ile bir günahı silinir. Diğer biri ile de kendisi için bir sevab yazılır.
Her kim evinde güzelce abdest alır da, sonra mescide giderse, o kimse Allah'ın ziyaretçisi olur. Ziyarette bulunana ikram ise, her ziyaret edilen zat üzerine bir haktır"
Gecenin karanlığında mescide yürüyen kimse, kıyamet gününde Yüce Allah'a nurlar içinde kavuşacaktır
Ne büyük müjdeler!... Artık mescidlere devamlı bir ganimet bilmeli, cemaatla namaz kılmanın sevabını kaçırmamaya çalışmalıdır. Bu hususta muvaffak olmamazı Yüce Allah'tan niyaz ederiz.