VAKIF

Vakıf ilk olarak büyük peygamberlerden İbrahim (a.s.) tarafından yapılmıştır . Hz. İbrahim (a.s.) sevetini garib ve fakirlere ikram ediyordu . Ayrıca ilelebed gelecek nesillere de faydalı olmak ve diğer hayır sahiplerine de numûne olmak üzere hayır eserleri yapmsı Allah (c.c.) tarafından kendisine vahy edilmişti . Bunun üzerine hayli hayır eserleri inşaa etmiştir ki bunların ilki Ka'be-i Muazzama'dır . Sâir vakıflarda halen halîlurrahman Vakıfları olarak bilinmektedir . 
 Pek çok mabedler , mektepler , kütüphaneler , hastahaneler , köprü , çeşme gibi müesseseler vakıf suretiyle meydana gelmiştir . 
 İslamiyette vakfı kabul etmiştir . Ulemâ vakfı edille-i şer'iyye ile muntazam usullere bağlamıştır . 
 Ümmeti vakfa teşvik eden birçok hadis-i şerif vardır . 
 Bunların birisi ; "İnsan vefat edince ameli kesilir . Artık amel defterine sevap yazılmaz olur . Fakat bundan üç kişi müstesnadır . 
1. Vakıf sûretiyle yapılan sadaka-i cariyedir ki , bir vakıf eseri inşâsına muvaffak olan insanın vakfından insanlar istifade ettikçe , kıyamete kadar amel defterine sevâp yazılır . 
2. İstifâde edilen ilimdir . Bir alim insanlara faydalı bir ilim öğretir veya faydalı ilme dair bir eser yazarak vefât ederse  , talebeleri öğrendiklerini öğrettikçe veya kitabından insanlar istifade ettikçe hasıl olacak sevapların bir misli o şahsın amel efterine yazılır . 
3. Vefâtından sonra ona hayır dua eden sâlih evlad yetiştirendir ki , sâlih evledın hayır dua ve salih amellerinin bir misli -dua ve amelin devamı müddetince - amel defterine yazılır 
 Hz ömer (r.a.) Peygamber Efendimize (s.a.v.) "Ya Resûlallah (s.a.v.) benim hayberde güzel bir toprağım var . ne emir buyurulur " diye sorunca Efendimiz " Ya Ömer (r.a.) dilersen o toprağı vakfedip meyve ve menfaatini fukaraya tasadduk eyle "buyurmakla Hz. Ömer (r.a.) toprağı vakfetmiştir . 
 Resîlallah (s.a.v.) efendimiz vakfı kavlî teşviklerinden başka Medîne-i Münevere'deki yedi parça akârını vakf ederek fiilen dahî teşvîk buyurmuşlardır . 
 Resûlullah (s.a.v.) efendimizin kavli ve fiili sünnetine uyarak Hulefâ-i Râşidinve Ashâb-ı Kirâm da hayli vakıf eserleri tesis etmişlerdir . Hatta HzCabir (r.a.) " Ben muhacirin ve ensarın malı olupta vakf etmeyeni bilmiyorum " buyurmuşlardır . 
 Emevi ve Abbasi halifeleri ve sair Müslüman devletlerin sultanları ve vezirleride bir hayli vakıf eserleri tesis etmişlerdir . 
 Bilhassa Osmanlı sultanları birçok vakıf eseri tesis etmeye muvaffak olmuşlardır . 
 Vakıflar Osmanlı İmparatorluğunda çok gelişmiş hatta zirveye ulaşmıştır . Osmanlılarda vakıfın önemi şöyle anlatılır , " Bir kimse vakıf bir evde doğar , vakıf bir beşikte uyur , vakıf mallardan yer ve içer , vakıf kitaplardan okur , vakıf medreselerde eğitimini sağlar , vakıf bir mektepte hacalık eder vakıf idaresinden ücretini alır , öldüğü zaman vakıf bir tabuta konur ve vakıf bir mezarlığa gömülürdü "
 Süleymen Hilmi Tunahan (k.s.) şöyle buyurur 
lar : "Vakfedilen malın hakiki sahibi cenab-ı hak , mecazi sahibi ise insandır . Vakfedn kimse , Bu malı hakiki sahibine teslim ettim , bıraktım demek ister . Vakıfta davacı , Vâris-i Resûlullah , dava vekili, Fahr-i Âlem , Hâkim , Cenab-ı Hak  . Vakfa musallat olanların hali ise perişanlık olur . "
 Süleyman (a.s.) kendisine postalık yapan hüdhüd kuşunu gücendirdiği bir gün , hüd hüd  Süleyman (a.s.) 'ı tehdit makamında " vakıf tarladan toprak alır , mülküne serper ve saltanatını yıkarım " dediği rivayet olunur . 

 OSMANLIDA HAYVAN SEVGİSİ
 Batılı seyyah Lemartine , Doğuya Seyahat adlı eserinde eski Türklerdeki hayvan sevgisini şöyle anlatır . " Müslüman Türkler canlı cansız yaratıkların hepsiyle iyi geçinirler . Ağaçlara , kuşlara köpeklere kısaca Allah (c.c.)'ın yarattığı herşeye hürmet ederler . Bizim memleketlerde başı boş bırakılan veya azarlanan bu zavallı hayvanların hepsine şefkat ve merhametlerinin hepsini teşmil ederler . Bütün sokaklarda mahalle köpekleri için belirli aralıklardla su kovaları sıralanır . Bazı Türklerde ömürleri boyunca besledikleri kumrular için ölürken vakıflar tesis edip kendilerinden sonrada yem verilmesini sağlarlar .