ŞATODAN ŞATOYA
Bu arada Nice'de, veba hastalığı çıkması üzerine bu şehirde kalmayı uygun bulmayan şövalyeler bu defa Savoie Dükalığı'nın merkezi Chambery'e geldiler. Cem buradan da yakın adamlarından Mustafa ve Ahmed beyleri frenk kıyafeti ile Macar kralına gönderdi. Cem Sultan, Chambery'de henüz on beş yaşında olan Savoie Dükası 1. Charles ile görüştü. Cem'in başına gelenleri tafsilatıyla ilk ağızdan dinleyen Charles, çok müteessir olmuş ve bu durumdan kurtulması için elinden geleni yapacağına dair söz vermiş ise de bunu haber alan şövalyeler derhal bu şehirden de uzaklaşma kararı aldılar. 20 Temmuz'da Rhon Nehri yoluyla Dauphine'ye vardılar ve Cem'i buradaki Pouet Şatosu'na hapsettiler. Bu arada Cem'in gizlice Macaristan kralına göndermiş olduğu iki adamını da yakalayıp öldürmüşlerdi. İşte tam bu sıralarda Sultan II. Bayezid'in Fransa Kralı Louis ile görüşmek üzere gönderdiği fevkalade elçisi Hüseyin Bey, yolu üzerindeki Savoie'den geçiyordu. Hüseyin Bey, Cem ile görüşebilmek için şövalyeler nezdinde girişimlerde bulundu ise de muvaffak * mülket: ülke; fandur: fanidir; hub: güzel; ban: vaktiyle Macaristan, Eflak ve Sırp hükümdarlarına denilirdi; mihman: misafir; asan: kolay. 28 Kayı III: Haremeyn Hizmetinde olamadı. Ancak Bayezid Han'ın bir mektubunu ona ulaştırmayı başardı. Bayezid mektubunda, şövalyelerin elinden kurtulduğu takdirde evvelki teklifinin devam edeceğini belirtiyordu. Bayezid'in elçisi buradan Fransa kralına giderek Cem'i ellerinde tutmaları şartıyla yüklüce bir para ile İstanbul'da Hazine-i Hümayun'da mevcut bulunan ve Hıristiyanlarca kutsal sayılan değerli hediyelerden verileceğini belirtti. Ancak koyu bir Katolik olan XI. Louis, Müslümanlardan hiçbir şey kabul etmeyerek teklifleri reddettiği gibi elçiyle görüşmekten de sakındı. Kral XI. Louis'in 30 Ağustos 1 483'te vefat etmesi üzerine şövalyeler Fransada çıkabilecek karışıklıkları değerlendirerek yeni tedbirler aldılar. İlk etapta Cem' in maiyetindeki yirmi dokuz adamını zorla yanından ayırıp Rodos'a gönderdiler. Kendisini de Sassenage Şatosu'na naklettiler. Şatonun hakimi Baron Jacgues de Sassenage'nin son derece güzel ve alımlı kızı Philippine Helene karşılaştığı ve yakından gördüğü Cem Sultan'a aşık olmuştu. Aralarında çok geçmeden romanlara konu olacak kadar büyük bir aşk ve muhabbet doğmuş, mektuplaşmalar ve görüşmelerle devam etmişti. 15 Cem cephesinde bunlar yaşanırken, Bayezid Han da her ihtimali göz önüne alarak Edirne'de bazı tedbirler almaktaydı. Cem taraftarı olarak bilinen meşhur komutanlardan Gedik Ahmed Paşayı 18 Aralık 1483'te Edirne'de bir ziyafet sırasında öldürttü. Gedik Ahmed Paşanın kayınpederi olan İshak Paşa, veziriazamlıktan azlolunarak Selanik sancağı ile emekli edildi. Ardından İstanbul Muhafızı İskender Paşaya gönderdiği bir fermanla Cem'in oğlu Oğuz Han'ın öldürülmesini emretti. Aynı akıbetten Cem Sultan'ı bu işlere sevk eden Karamanoğlu Kasım Bey de kurtulamadı. Gurbetteki garip yaşantısı canına tak demiş olan Cem Sultan, her şey bir yana, oğlu Oğuz Han'ın ölüm haberini duyunca yıkıldı, yeni ve derin acılara gark oldu. Bu zamanlarda içindeki acıları şiire dökerek avunmaya çalışmıştır. II. Bayezid Han Yakamı yırtıp elinden nicesi ah etmeyim Canımı odlara atdı derd-i Oğuz Han felek Bir kılına virseler virmezdim Oğuz Hanumun Genc-i Karun ile bin bin mülket-i Osman felek İşidelden Şah Oğuz Han'ın şehid olduğunu Derd ile oldu Frengistan'da Cem mecnun felek16* 29 1 484 yılı başlarında Cem, bu defa Limoges yöresindeki meşhur Bourg-Neuf Şatosu'ndadır. Oğuz Han'ın vefatını haber aldıktan sonra ciddi bir şekilde kaçma planları yapmakta ve muhafızları atlatmak için her çareyi düşünmektedir. Çeşitli teşebbüslerden olumlu bir netice çıkmayınca, yakın adamları Sofu Hüseyin, Ayas, Celal, Sinan ve Sofu Şadi beyler bir sabah gezintisi sırasında muhafızları öldürüp Cem'i kaçırmayı planladılar. Ancak Cem'in yakınlarından birinin planı ifşa etmesi üzerine teşebbüs meydana çıktı. İşin ciddiyeti anlaşılınca sultanı, Bourg-Neuf Şatosu'nda yeni inşa etmiş oldukları Tour de Zizim (Cem Kulesi) denilen yedi katlı bir kuleye naklederek sıkı bir göz hapsine aldılar. Cem burada kaldığı iki sene zarfında sadece gazeller yazmadı. Yalnızlığını, bir papağana konuşmayı ve bir maymuna satranç oynamayı öğretmek suretiyle unutmaya çalıştı. Öte yandan Cem Sultan'ı ele geçirmek isteyen Avrupa devletleri arasında büyük bir diplomatik faaliyet sürmekteydi. Başta yeni Papa VIII. lnnocent olmak üzere, Napoli kralı ve nihayet Macar Kralı Mathias Corvin hep bu maksatla yoğun teşebbüslerde bulunuyorlardı. Papa, Cem'in liderliğinde bir Haçlı seferi tertip etmek; Macarlar, seferin tertiplenmesi Üzerlerinde olması şartıyla keza aynı maksatla; Napoli ve yandaşları ise, Osmanlılardan siyasi menfaatler temin etmek kasdıyla Cem'e sahip olmak istiyorlardı. Şövalyeler de Cem'i * Feleğin elinden yakamı yırtıp nice ah etmeyeyim. Zira Oğuz Han'ın derdi canımı ateşler içerisinde bırakmıştır. Oğuz Han'ımın bir kılını Karun'un hazinesi ile binlerle Al-i Osman ülkesine değişmezdim. Oğuz Han'ın şehit olduğunu işiteli Cem Frenk ülkelerinde dert ile mecnun olup gezmektedir. 30 Kayı III: Haremeyn Hizmetinde kaçırmamak için, Fransa'da kendi tasarruflarında bulunan şatodan şatoya dolaştırmaktaydı. Ayrıca şövalyeler Bayezid'den aldıkları paralardan başka Cem'in ağzından sahte mektuplar düzmek suretiyle, gerek Kahire'de bulunan annesi Çiçek Hatundan, gerekse de zevcesinden külliyetli miktarda para çekiyorlardı. Ayrıca şehzadeyi ellerinde tutmakla bir bakıma Rodos'un da emniyetini temin etmiş oluyorlardı. Bayezid, Rodos'a karşı harekete geçecek olursa başta papa olmak üzere diğer Hıristiyan devletlere de müracaat ederek Cem'i de öne sürmek suretiyle büyük bir Haçlı seferi tertip etmek için çalışacakları muhakkaktı. Ancak hem Bayezid'in hem de Avrupa devletlerinin yoğun baskısı karşısında Cem'i daha fazla elde tutmanın zorluğunu gören şövalyeler, Fransa kralının da kabulüyle, onu papaya teslim etmeyi kabul ettiler.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder