MÜKRİMİN HALİL YİNANÇ - Nutku Okumamak İçin 14 Dişini Söktürdü

 

Merhum gazetecilerimizden Ahmed ? Güner Elgin de, “Güneş Dil Teorisi 14 Sağlam Dişe Mâl Oldu” başlığıyla kaleme aldığı bir makalede hem bu diş çektir­meyi hem de Hoca nın Yassıada Mahkemesi’nde yargılanmasını konu edinip şunları söylüyor:

Atatürk’ün Onuncu Yıl Nutuk’unun Türk Tarih Kurumu’nun bir toplantısı vesilesiyle okunması gerekiyor. Bu oku­nuş aynı zamanda radyodan da yayımla­nacak. O zamanlar Türk Tarih Kurumu Başkam Şemseddin Günaltay, Atatürk’le bir araya geliyorlar ve bu Nutku kimin okuması gerektiğini konuşuyorlar. Başta Behçet Kemal, pek çok kişinin adı geçiyor, fakat Atatürk hiçbirini istemiyor. Hepsi için sakıncalar ileri sürüyor. Gü­naltay’m akima, Avrupa’dan yeni dönen genç tarih doçenti geliyor: Mükrimin Halil. Atatürk’e onu öneriyor. Atatürk, ‘Evet’ diyor, ‘Bu gencin adını ben de duydum. Çok başarılı ve akıllı bir tarihçi imiş. Pekâlâ Nutku o okusun.’

O günlerde Atatürk'ün ve onu destek­leyen bazı bilim adamlarının üzerinde durdukları bir teori konuşuluyor. Güneş Dil Teorisi ismi verilen bu varsayıma güre bütün diller tek bir dilin çeşitli kol­larıdır. Bu dil de Türkçedir. Bu konuda kitaplar yazılıyor, konferanslar veriliyor. Sonradan vazgeçilen ve Atatürk’ün bir daha üstünde durmadığı bu teori­ye baştan beri karşı çıkan ve bilimsel bulmayan Mükrimin Halil, daha önce de Dolmabahçe Sarayında yapılan bazı dil ve tarih toplantılarına da bu yüzden hiç katılmıyor.

Günaltay kendisini arayıp Onuncu Yıl Nutuk'unu okuyacağını söyleyince ne yapacağını şaşırıyor. Nutku okuması hâlinde kendisinin de bu tarz teorileri destekleyenlerin arasına katılacağına inanan Mükrimin Hoca ‘Hayıf diyeme­yeceği bu görevden kaçmak için sebepler aramaya başlıyor.

Laleli’den Aksaray’a doğru düşünceli ve dalgın yürürken dişçi arkadaşı Bur- hanettin Bey e rastlıyor; dertleşiyorlar. Mükrimin Bey olayı anlatıyor ve ‘İnti­han bile düşünüyorum, ilmi kariyerim bitecek, ben Günaltay’la nasıl beraber olurum?’ diye sızlanıyor. Sonra birdenbi­re arkadaşına dönüp ‘Buldum!’ diye bağı­rıyor. ‘Burhanettin, bir insanın ağızında kaç dişi çekilirse ona, konuşamaz, iş yapamaz diye rapor verilebilir?’ Yarısını çektirirse böyle bir rapor alabilir’ ‘Aman gözüm, hemen şimdi senin muayeneha­nene gidelim, benim 14 dişimi çek, sonra da hemen bir rapor alalını ve eve gidip ortadan kaybolayım.’