İmamlık ve Cemaat
145- SORU : Aklı olan, bûluğ çağına eren, hür olan ve zorluk çekmeksizin topluca namaz kılmaya gücü yeten müslüman erkeklerin toplanıp cemaatle cuma namazını kılmaları nedir ?
CEVAP : Farz
SORU : Aklı olan, bûluğ çağına eren, hür olan ve zorluk çekmeksizin topluca namaz kılmaya gücü yeten müslüman erkeklerin toplanıp cemaatle bayram namazlarını kılmaları nedir ?
CEVAP : Vacibdir
SORU : Aklı olan, bûluğ çağına eren, hür olan ve zorluk çekmeksizin topluca namaz kılmaya gücü yeten müslüman erkeklerin toplanıp diğer farz namazları cemaatle kılmaları nedir ?
CEVAP : Müekked sünnettir.
SORU : Cuma namazından başka farz namazların cemaatle kılınması, Malikîlere ve bir kısım Şafiîlere göre nedir ?
CEVAP : Müekked sünnettir,
SORU : İmam Ahmet ibni Hanbel ile Ebu Sevre ve Davudi Zahirî ile diğer bazı müctehidlere göre nedir ?
CEVAP : Vacibdir.
SORU : Bu halde bir şahsın tek başına namaz kılması nedir ?
CEVAP : Haramdır.
SORU : İbni Rüşd, İbri Bişr ve bir kısım şafiîlere göre ise, beldelerde nedir ?
CEVAP : Bir farzı kifayedir,
SORU : Her mescidde cemaatle namaz kılınması nedir ?
CEVAP : Sünnettir.
SORU : Bir kimsenin özel olarak yalnız başına cemaatle namaz kılması da nedir ?
CEVAP : Mendubdur.
SORU : Hanbeli fıkıh alimlerinin açıklamalarına göre, esasen cemaatle namaz, ikamet ve sefer halinde nedir ?
CEVAP : Vacib, hem de sünnet yerine getirilmiş olur.
NOT : Cemaatın farzı ayn olduğunu söyleyenler de vardır
146-
SORU : İslamda cemaatle namaz kılmaya büyük önem verilmiştir. Büyük sevaba ermek için ve ihtilaftan kurtulmak için cemaatle namaz kılmaya devam etmelidir. Cemaat ne kadar çok olursa, fazilet de o derece çoğalmış olur. Cemaatle namaz kılmanın sevabı, yalnız başına namaz kılmanın sevabından ne kadar fazladır ?
CEVAP : Yirmi yedi kat
Cemaate devam, İslam nişanlarından ve iman alametlerindendir. Cemaatle kılınan namaz ile müslümanların birliği ve birbirine bağlılığı gösterilmiş olur. Müslümanlar arasında bir sevgi ve dayanışma duygusu uyanır, bilmeyenler bilenlerden faydalanır, iyi kimselerin arkadaşlığı ile yapılan ibadetlerin ve duaların Allah yanında kabule yakın olacağı daha ziyade umulur.
147-
SORU : Cemaatle kılınan namazda, kendisine uyulan zata ne denir
CEVAP : "İmam"
SORU : Bu zatın bu görevine de ne denir ?
CEVAP : "İmamet"
SORU : İmama uymayan, bir kimsenin kendi namazını imamın namazına bağlamasına ne adı verilir ?
CEVAP : "İktida, ittiba"
SORU : Bu uyan kimseye de ne gibi adlar verilmiştir ?
CEVAP : "Muktedi, müttabi, memum"
SORU : Kendi başına namaz kılana da ne denir ?
CEVAP : "Münferid"
148-
SORU : İmametin başlıca şartları nelerdir ?
CEVAP : İslâm, buluğ, akıl, erkek olmak, Kur'an okuyabilmek ve özürden beri olmaktır.
SORU : Bu şartlara sahib olmayanlar imam olabilirler mi ?
CEVAP : Hayır
149-
SORU : Sırasıyla cemaat arasında imamete en yararlı olan kimdir ?
CEVAP :
Sünneti en iyi bilen (fıkıh bilgisi olan) kimsedir.
okuyuşu daha güzel olandır.
takvası daha çok olandır (haramdan daha çok kaçınandır).
yaşta büyük olandır.
ahlakı daha güzel olandır (yumuşak huylu ve daha çok haya sahibi olandır).
yüzce,
soyca,
sesçe,
elbise bakımından temizlikçe güzel olandır.
Bunların hepsinde eşitlik kabul edilecek olursa, aralarında kur'a çekilir.
SORU : Bütün bunlar imamlık görevine verilen önemin büyüklüğünü gösterir. Bunun içindir ki bu görevi eskiden bulundukları yerlerde kim üzerlerine alırdı ?
CEVAP : İdareciler
SORU : Bununla beraber cemaat arasında ev sahibi veya o yerin görevli imamı bulunursa, kim tercih edilir ?
CEVAP : Bunlar tercih olunurlar,
SORU : Şayet aranan vasıfları toplamış olmasalar ne yapılır ?
CEVAP : Yine tercih edilirler.
SORU : Başkasının evinde imam olacak kimse, nasıl imamlık yapar ?
CEVAP : Ev sahibinin izni ile
SORU : Başkasının evinde tek başına namaz kılacak olan kimse de namaz kılmadan önce ne yapmalı ?
CEVAP : Ev sahibinden izin istemelidir, faziletli olan budur
150-
SORU : Fasıkın (aşikare haram işleyenin) ve imameti nedir ?
CEVAP : Tahrimen mekruhtur.
SORU : Bid'at sahibi olanın (din işlerine dinde olmayan şeyleri karıştıranın) imameti nedir ?
CEVAP : Tahrimen mekruhtur.
SORU : Neden ?
CEVAP : Çünkü fasık din işlerinde saygılı bulunmaz,
SORU : İmam Muhammed ile İmam Malike göre, bunlara uymak nedir ?
CEVAP : Esasen caiz değildir.
SORU : Bid'at sahibine ne denir ?
CEVAP : "Mübtedi"
SORU : Mübtedi ne demektir ?
CEVAP : İnancı sünnet ve cemaat ehlinin inancına aykırı olan kimse demektir.
SORU : Bid'at sahibine uymak nedir ?
CEVAP : Kerahetle caiz
SORU : Bu uymanın şartı nedir ?
CEVAP : İnancı küfre varmadığı takdirdedir.
SORU : Eğer inancı küfrü gerektiriyorsa ona uymak nedir ?
CEVAP : Bütün Hanefilerce de caiz olmaz.
SORU : Bu küfrü gerektiren konular nelerdir ?
CEVAP : Şefaati, kabir azabını ve hafaza meleklerini inkar etmek gibi...
151-
SORU : Kölelerin ve babası belli olmayanların imamlığı nedir ?
CEVAP : Mekruhtur.
SORU : Neden ?
CEVAP : Çünkü bunlarda cehalet daha fazla olur.
SORU : Böyle kişiler hangi şartlarda imamlık yapabilirler ?
CEVAP : Bilgili oldukları takdirde
SORU : İki gözü kör olan da imam olabilir ?
CEVAP : Evet
SORU : Fakat daha faziletli olan nedir ?
CEVAP : Görür kimselerin imamlığı
SORU : Bununla beraber iki gözü görmeyenin imamlığı için ne söyleyenler de vardır.
CEVAP : Kerahet olduğunu
SORU : Neden ?
CEVAP : Çünkü bu kimse özürlüdür, elbisesinin temizliğine fazla dikkat etmeyebilir.
152-
SORU : Erkeklerin kadınlara uyup namaz kılması caiz midir ?
CEVAP : Hayır
SORU : Erkeklerin henüz bûluğ çağına ermemiş çocuklara uyup namaz kılması caiz midir ?
CEVAP : Hayır
SORU : Aklı yerinde olanın bunağa uyup namaz kılması caiz midir
CEVAP : Hayır
SORU : Kur'an okuyucusunun okuyamayan (ümmî) kimseye, uyup namaz kılması caiz midir ?
CEVAP : Hayır
SORU : Kıraati olanın dilsize,uyup namaz kılması caiz midir ?
CEVAP : Hayır
SORU : Elbisesi temiz olanın elbisesi pis olana,uyup namaz kılması caiz midir ?
CEVAP : Hayır
SORU : Avret yerleri kapalı olanın açık bulunana,uyup namaz kılması caiz midir ?
CEVAP : Hayır
SORU : Özrü olmayanın özürlüye,uyup namaz kılması caiz midir ?
CEVAP : Hayır
SORU : Bir özürlünün özrü değişik başka bir özürlüye uyup namaz kılması caiz midir ?
CEVAP : Hayır
SORU : Özürleri bir olanların birbirlerine uymaları caiz midir ?
CEVAP : Evet
153-
SORU : Kadının kadına imamlığı caiz midir ?
CEVAP : Kerahetle
SORU : Eğer kadınlar kendi aralarında cemaatle namaz kılacak olurlarsa, İmam olacak kadın nasıl durur ?
CEVAP : Aralarında durur, onların önüne geçmez.
SORU : Bu öne geçme nedir ?
CEVAP : Mekruhtur.
154-
SORU : Abdestte ayaklarını yıkamış olan kimsenin ayaklarına mesih yapmış olan kimseye,uyması (iktidası) caiz midir ?
CEVAP : Evet
SORU : Abdest alanın teyemmüm etmiş olana uyması (iktidası) caiz midir ?
CEVAP : Evet
SORU : Ayakta namaz kılanın oturarak namaz kılana uyması (iktidası) caiz midir ?
CEVAP : Evet
SORU : Boyu dik ve doğru olanın rukü derecesinde kanbur olana uyması (iktidası) caiz midir ?
CEVAP : Evet
SORU : Son üç şekildeki uymanın cevazına İmam Muhammed hangi görüştedir ?
CEVAP : Muhaliftir.
155-
SORU : Farz namaz kılanın nafile namaz kılana veya başka bir farz kılana uyması caiz midir ?
CEVAP : Hayır
SORU : Nafile namaz kılanın farz namaz kılana uyması caiz midir
CEVAP : Evet
SORU : Öğlenin farzını kılmış olan bir kimse, öğle namazını kıldırmakta olan imama uyacak olsa, bu ikinci defa kılacağı namaz caiz midir ?
CEVAP : Bir nafile olarak caizdir
156-
SORU : Bir kimsenin, haklı olarak kendisinden hoşlanmayan bir cemaate namaz kıldırması nedir ?
CEVAP : Mekruhtur.
SORU : Fakat hoşlanmayacak bir durum veya imamlığa daha ehliyetli bir kimse yoksa, ne yapılır ?
CEVAP : Cemaatın hoşlanmasına bakılmaz.
SORU : Neden ?
CEVAP : Çünkü bu halde cemaatın hoşlanmaması yersizdir.
157-
SORU : Mezheb değişikliği iktidaya (uymaya) engel midir ?
CEVAP : Hayır
SORU : Böyle bir durumda arana şart nedir ?
CEVAP : Yeter ki imam olan zat, namazın şartlarına ve rükünlerine riayet etsin.
SORU : Müslümanların fıkıh bakımından mezhebleri değişik olsa da, birbirlerine uyabilirler mi ?
CEVAP : Evet
SORU : Neden ?
CEVAP : Esasta bir olduklarından
SORU : Bu hususta en faziletli olan nedir ?
CEVAP : Her müslümanın kendi mezhebinde bulunan bir imama uymasıdır.
SORU : Bu olmayınca ne yapılır ?
CEVAP : Diğer bir mezhebde bulunup da namazın farzlarına riayet eden herhangi bir imama uyulur
SORU : Neden ?
CEVAP : Yalnız başına namaz kılmaktan daha faziletlidir.
SORU : Şu kadar var ki, bir müslim kendi mezhebine göre namazı bozacak bir şeyin böyle bir imamda bulunduğunu görüp bilirse, ona uyması sahih olur mu ?
CEVAP : Hayır
SORU : Hanefinin, burnundan kan aktığı halde abdestini yenilemeden imamlığa geçen bir Şafiîye uyması sahih olur mu ?
CEVAP : Hayır
SORU : Malikî ve Hanbelî olanlara göre, namazın sıhhati için şart olan şeylerde önemli olan nedir ?
CEVAP : Yalnız imamın mezhebine itibar olunur
SORU : Uyanın (muktedinin) mezhebine bakılır mı ?
CEVAP : Hayır
SORU : Bir Malikî veya bir Hanbelî, başının tamamını meshetmemiş olan Şafiî veya Hanefî bir imama uysa namazı sahih olur mu ?
CEVAP : Evet
SORU : Neden ?
CEVAP : Çünkü böyle bir mesih, her ne kadar Malikî ve Hanbelî mezheblerinde sahih değilse de, Hanefî ve Şafiî mezheblerinde sahihtir
158-
SORU : İmam olan zat, cemaata nefret verecek şeylerden sakınmalıdır. Bir imamın kıraati veya tesbihleri cemaatı usandıracak derecede uzatması uygun mudur ?
CEVAP : Hayır
SORU : Burada mikta ne kadar olmalıdır ?
CEVAP : Sünnetin en az olan derecesi ile yetinmelidir.
SORU : Neden ?
CEVAP : Çünkü bu uzatma cemaata usanç verir,
SORU : Böyle bir şey yapmakta nedir ?
CEVAP : Mekruhtur.
SORU : Cemaatla kılınacak bir namazın sevabı ziyadedir. Bu sevabtan başkalarını mahrum bırakmaya sebebiyet vermek uygun olur mu ?
CEVAP : Hayır
SORU : Cemaatın uzatmaya razı olmaları halinde kerahet olur mu
CEVAP : Hayır
SORU : Cemaatın rüku ve secde tesbihlerini ve teşehhüdü sünnet üzere tamamlamalarına meydan vermeyecek bir şekilde imamın acele etmesi nedir ?
CEVAP : Mekruhtur.
SORU : Cemaatın yetişmesi için, imamın rüküu uzatması nedir ?
CEVAP : Mekruhtur.
159-
SORU : İmamın kendisine kolay gelen ayet ve süreleri okuması nedir ?
CEVAP : Vacibdir.
SORU : Ezber kuvveti zayıf ayetler için ne yapmalı ?
CEVAP : Henüz kuvvetlice ezberlememiş olduğu ayetleri okumamalı, cemaatın yardımcı olmasına meydan bırakmamalıdır.
SORU : İmam bir ayette yanılır ve hatırlayamazsa ne yapmalı ?
CEVAP : Eğer sünnet mikdarı veya namazın caiz olacağı kadar okumuş ise, hemen rüküa gitmelidir,
SORU : Yanıldığı yeri düzeltmeyi cemaatten beklemeli midir?
CEVAP : Hayır
SORU : Bu mikdar okumamış ise ne yapar ?
CEVAP : Başka bir ayete geçmelidir.
160-
SORU : İmamın cemaatten en az bir arşın yüksekte veya alçak bir yerde durup namaz kıldırması nedir ?
CEVAP : Mekruhtur.
SORU : Kendisi ile beraber cemaattan bazı kimseler bulunursa mekruh olur mu ?
CEVAP : Hayır
161-
SORU : İmam ile muktedinin (imama uyanın) yerleri nasıl olmalıdır ?
CEVAP : Hükmen bir olmalıdır.
SORU : Aralarında yüksek boylu bir duvar olup imamın görülmesini veya sesinin iştilmesini engellese, o imama uymak sahih olur mu ?
CEVAP : Hayır
SORU : İmam ile muktedi arasında veya bir muktedi ile öndeki saf arasında uzaklık bulunsa eğer namaz mescid dışında kılınıyorsa ve aradaki mesafe bir saf bağlanacak mikdardan az ise, imama uymak sahih olur mu ?
CEVAP : Evet
SORU : İmam ile muktedi arasında veya bir muktedi ile öndeki saf arasında uzaklık bulunsa mesafe bundan daha çok ise uymak sahih olur mu ?
CEVAP : Hayır
SORU : Namaz mescid içinde kılınmakta ise, aradaki uzaklık ne olursa olsun imama uymaya engel olur mu ?
CEVAP : Hayır
SORU : Bununla beraber bazı alimlere göre, Beytül- makdis gibi pek geniş olan mescidlerde, saflar arasında bağlantı olmaksızın mescidin en uzak bir yerinde durup imama uyulması caiz midir ?
CEVAP : Hayır
162-
SORU : İmam hayvan üzerinde, imama uyan yaya bulunsa veya başka başka hayvanlara veya gemilere binmiş olsalar, imama uymak sahih olur mu ?
CEVAP : Hayır
SORU : Neden ?
CEVAP : Yer değişikliği olduğundan
SORU : Camide veya başka bir yerde imam ile muktedi arasında kayık geçecek büyüklükle bir ırmak veya araba yürüyecek genişlikle saflardan boş bir yol bulunsa,imama uymaya engel olur mu ?
CEVAP : Evet
163-
SORU : Cemaata kavuşmak için koşa koşa yürümek nedir ?
CEVAP : Mekruhtur, saygıya aykırıdır. Bu gibi davranışlardan daima sakınmalıdır.
164-
SORU : Cemaatın birçok kişiden ibaret olması şart mıdır ?
CEVAP : Hayır Bir kişi ile de cemaatin fazileti elde edilir.
SORU : İmama uyan kişinin bir kadın veya mümeyyiz bir çocuk olması yeterli midir ?
CEVAP : Evet
SORU : Bunun için evde ailece cemaatla kılınan namaz da, yalnız başına kılınan namaza göre nasıldır ?
CEVAP : Kat kat faziletlidir.
SORU : Özre dayanmaksızın evde cemaakla namaz kılıp camiye gitmemek nedir ?
CEVAP : Bid'at ve mekruh sayılmaktadır.
Mescidlerde ve camilerde cemaatla kılınan namazların fazileti daha çoktur. (146. maddeye bakılsın.)
165-
SORU : Namazda imama uyan bir kişi ise, imamın neresinde durur
CEVAP : Sağında
SORU : Namazda imama uyan iki ve daha çok kimseler olunca, imamın neresinde dururlar ?
CEVAP : Arkasında Keraheti olmayan duruş bu şekildedir.
SORU : Cemaatın imamdan ilerde durması ise caiz midir ?
CEVAP : Hayır
SORU : Bu hususta neresi esas alınır.
CEVAP : Secde yeri değil, ayakların yeri
SORU : Cemaatın topuklarının imamın ayak topuklarından ilerde olmaması yeterli midir ?
CEVAP : Evet
SORU : İmam Malik'e göre, cemaatin imamdan önde durması nedir
CEVAP : Mekruh
SORU : Namazın cevazını engeller mi ?
CEVAP : Hayır
166-
SORU : Muktedi (imama uyan kimse), imama uymayı niyet etmeli ve kıldıkları farz namaz nasıl olmalıdır ?
CEVAP : Aynı
SORU : Bunun için bir kimse imama uymayı niyet etmeksizin ona uysa veya kendisi öğle namazını kılmak istediği halde imam ikindi namazını kıldırmakta bulunsa, bu iktidası (imama uyması) caiz olur mu ?
CEVAP : Hayır
167-
SORU : İmamın sesi kafi gelmezse ne yapılır ?
CEVAP : Cemaatten biri tarafından iftitah ve intikal tekbirleri yüksek sesle alınır ve rüküdan kalkarken de "Rabbena ve lekel-hamd" denilir, yüksek sesle yine selam verilir.
SORU : Bu nedir ?
CEVAP : Bu bir tebliğ, bir bildirimdir.
SORU : Tekbirler alınırken nasıl alınmalıdır ?
CEVAP : İftitah ve intikal tekbirleri olarak alınmalıdır, yalnız bildirme için alınmamalıdır.
SORU : Eğer ilk tekbir ile namaza başlamaya niyet edilmez ise, bunu alan namaza başlamış olur mu ?
CEVAP : Hayır
SORU : Diğerleri de tesbih, tahmid ve intikal tekbirleri olarak alınmazsa ne olur ?
CEVAP : Sevabdan mahrum olmayı gerektirir,
SORU : İmamın sesi yettiği takdirde bu tebliğe gerek kalmayacağından, bu tebliğ işi ne olur ?
CEVAP : Mekruh Buna müezzin olanlar dikkat etmelidirler.
168-
SORU : İmam birinci selamı ikinci selama göre nasıl alır ?
CEVAP :Daha yüksek sesle
SORU : Bu onun için nedir ?
CEVAP : Sünnettir.
SORU : Neden ?
CEVAP : Çünkü yüksek sesle alınması cemaata bir bildiridir. Bu bildiriye ihtiyaç ise, daha çok birinci selamda görülür.
169-
SORU : İmam selam verince, muktedi de teşehhüdü bitirmiş ise ne yapar ?
CEVAP : Selam verir.
SORU : Salat-Selam ve duayı bitirmek için selam vermeyi geciktirir mi ?
CEVAP : Hayır
SORU : Teşehhüdü bitirmeden selam vermesi de caiz midir ?
CEVAP : Evet
170-
SORU : İmam namazdan sonra iki tarafa selam verirken "Aleyküm" sözü ile neyi kasdeder ?
CEVAP : Hafaza meleklerini ve bütün cemaatı
SORU : Cemaattan her biri de sağ tarafa selam verirken neyi kasdeder ?
CEVAP : O taraftaki meleklerle cemaatı ve imam eğer o tarafta veya kendi hizasında ise imamı da
SORU : Sol tarafa selam verirken neyi kasdederek selam vermiş olur ?
CEVAP : O taraftaki meleklerle cemaatı ve imam o tarafta ise imamı
SORU : Yalnız başına namaz kılanlar da bu selam ile neyi kasdederler ?
CEVAP : Yalnız Hafaza meleklerini
171-
SORU : Cemaat selamdan sonra: "Allahümme entesselâmü ve minkesselâm, tebarekte ya zelcelâli vel-ikram" "Allah'ım! Sen selamsın ve selam sendendir. (Bütün noksanlıklardan berisin. Dünya ve ahiret selameti de ancak senin yardımınla olur. Sen mukaddessin), ey celal ve ikram sahibi olan (Rabbim! )..." cümlesi okununcaya kadar ne yaparlar ?
CEVAP : Yerlerinde dururlar.
SORU : Sonra ne yaparlar ?
CEVAP : Yerlerinden kalkıp sünneti veya duayı başka uygun bir yerde tamamlarlar.
SORU : Bundan ziyade yerlerinde durmaları nedir ?
CEVAP : Kerahete girer.
SORU : Farzdan sonra saffı bozmaları nedir ?
CEVAP : Müstahabtır.
SORU : Bunu yapmakla amaç nedir ?
CEVAP : Sonradan gelenler namazın tamamlanmış olduğunu anlarlar.
172-
SORU : İmam selam verince eğer namaz tamamlanmışsa, imam nasıl hareket eder ?
CEVAP : Serbesttir. Dilerse sağ tarafına, dilerse sol tarafına döner. Böylece kıbleyi sağ veya sol tarafına alır ve öylece oturur.
SORU : Dilerse çıkıp işine gidebilir mi ?
CEVAP : Evet
SORU : Eğer karşısında namaz kılan yoksa, dilediği takdirde cemaate doğru dönebilir mi?
CEVAP : Evet
SORU : Namaz kılanın yüzüne karşı dönüp durabilir mi ?
CEVAP : Hayır
SORU : Neden ?
CEVAP : Çünkü namaz kılanın yüzüne karşı oturmak mekruhtur.
SORU : Fakat namaz bitmiş olmayıp, kılınacak sünnet bulunursa, imam ne yapar ?
CEVAP : "Allahümme entesselâmü ve minkesselâm" denilinceye kadar yerinde durur, sonra kalkar ve sağa, sola, ileriye veya geriye çekilerek o sünnet namazı kılar.
SORU : Eğer kendisi başka bir şeyle uğraşmayacaksa, bu sünneti gidip evinde kılabilir mi ?
CEVAP : Evet
SORU : Neden ?
CEVAP : Çünkü sünnetlerin evde kılınması daha faziletlidir.
SORU : Ancak cemaat imam hakkında kötü bir zan besleyecekleri düşüncesi varsa ne yapmalıdır ?
CEVAP : Sünnetleri eve gitmeden kılmalıdır.
173-
SORU : Yalnız başına namaz kılanlar nasıl davranabilirler ?
CEVAP : Farz namazları kıldıkları yerde durabilirler ve sünnetleri de orada kılabilirler.
SORU : Bununla beraber nafile namazları nasıl kılmaları iyidir ?
CEVAP : Başka bir tarafa çekilip kılmaları daha güzeldir.
174-
SORU : Cemaat, kıyam rükü, secde gibi yapılması gerekli rükünlerde, Sübhaneke ile Tesbihat ve Tahiyyat gibi dua ve zikirlerde bunları nasıl yapar ?
CEVAP : İmama uyarak
SORU : Sözle yerine getirilmesi gereken kıraat rüknünde ne yapar
CEVAP : İmama uymaz, imamın aşikare okuduğu Kur'anı dinler ve susar.
SORU : Bu kime göredir ?
CEVAP : Bu İmamı Azam ile İmam Ebû Yusuf'a göredir.
SORU : Bu iki zata göre, aşikare okunan namazlarda cemaatın okuması nedir ?
CEVAP : Tahrimen (harama yakın) mekruh
SORU : Bu iki zata göre olduğu gibi, gizli okunan namazlarda da cemaatın okuması nedir ?
CEVAP : Mekruhtur.
SORU : İmam cemaate öncülük etmektedir. Bunun için imamın okuması ne demektir ?
CEVAP : Cemaatın da okumasıdır
Nitekim bir hadis-i şerifte buyurulmuştur:
"Kimin imamı varsa, imamın okuyuşu o kimse için de okuyuştur"
SORU : İmam Muhammed, gizlice kıraat yapılan namazlarda cemaatın da kıraat yapması hakkındaki görüşü nedir ?
CEVAP : Caiz görmüştür.
SORU : İmam Malik'e göre, gizlice Kur'an okunan namazlarda muktedi (imama uyan) da ne yapar ?
CEVAP : Gizlice okur; bu müstahsendir.
MÜSTAHSEN: Beğenilen. Güzel ve herkesin beğendiği. Dinimizin güzel gördüğü şeylerin her biri.
SORU : İmam Ahmed'e göre, gizlice okunan namazlarda muktedi ne yapar ?
CEVAP : Gizlice okur.
SORU : Bundan başka imamın namazlarda aşikare okuyuşunu cemaatten herhangi biri işitmezse ne yapar ?
CEVAP : O da kıraatta bulunur
SORU : Bu nedir ?
CEVAP : Vacibdir.
SORU : İşitirse, okuması caiz olur mu ?
CEVAP : Hayır
SORU : Ne yapması gerekir ?
CEVAP : İmamı dinlemesi
SORU : İmam Şafîî'ye göre de, gizlice Kur'an okunan namazlarda muktedi ne yapar ?
CEVAP : Fatiha'dan başka ayetler de okur.
SORU : Aşikare kıraat yapılan namazlarda ise, eğer rek'atı kaçırmayacaksa ne yapar ?
CEVAP : Yalnız Fatihayı gizlice okur
175-
SORU : İmam namaza başlamak için tekbir alırken ellerini yukarı kaldırmasa cemaat ne yapar ?
CEVAP : Cemaat yapar.
SORU : İmam Sübhaneke'yi okumasa,cemaat ne yapar ?
CEVAP : Cemaat yapar.
SORU : İmam rükü ve secde tekbirlerini almasa cemaat ne yapar ?
CEVAP : Cemaat yapar.
SORU : İmam rükü ve secde tesbihleri söylemese cemaat ne yapar
CEVAP : Cemaat yapar.
SORU : İmam "Semiallahu limen hamideh" demeyi terk etse cemaat ne yapar ?
CEVAP : Cemaat yapar.
SORU : İmam tahiyyatı terk etse cemaat ne yapar ?
CEVAP : Cemaat yapar.
SORU : İmam selamı terk etse cemaat ne yapar ?
CEVAP : Cemaat yapar.
SORU : İmam teşrik tekbirini getirmese cemaat ne yapar ?
CEVAP : Cemaat yapar.
SORU : Bu dokuz şeyde cemaat imama uyar mı ?
CEVAP : Hayır
SORU : İmam Muhammed'e göre imam, "Sübhaneke'yi terk edip Fatiha'yı okuduktan sonra sûreye başlamış olsa cemat okur mu ?
CEVAP : Artık cemaat da "Sübhaneke"yi okumaz.
176-
SORU : İmam kunut duasını, terk etmiş olursa cemaat ne yapar ?
CEVAP : Terkeder.
SORU : İmam bayram tekbirlerini, terk etmiş olursa cemaat ne yapar ?
CEVAP : Terkeder.
SORU : İmam birinci oturuşu terk etmiş olursa cemaat ne yapar ?
CEVAP : Terkeder.
SORU : İmam tilavet secdesini,terk etmiş olursa cemaat ne yapar
CEVAP : Terkeder.
SORU : İmam sehiv secdesini terk etmiş olursa cemaat ne yapar ?
CEVAP : Terkeder.
SORU : İmam bir secde fazla yapsa cemaat ne yapar ?
CEVAP : Bu işlerde imama uymaz.
SORU : İmam bayram tekbirlerini ashabı kiramdan rivayet edilen mikdardan ziyade alsa cemaat ne yapar ?
CEVAP : Bu işlerde imama uymaz.
SORU : İmam cenaze namazında dörtten fazla tekbir getirse cemaat ne yapar ?
CEVAP : Bu işlerde imama uymaz.
SORU : İmam yanılarak beşinci rekata kalksa, cemaat ne yapar ?
CEVAP : Bu işlerde imama uymaz.
SORU : İmam beşinci rekata kalktığı zaman Eğer imam dördüncü rekattan sonra oturuş (ka'de) yapmışsa, cemaat ne yapar ?
CEVAP : Oturarak bekler,
SORU : İmam hemen dönüp teşehhüdü iade etmeksizin selam verirse, cemaat ne yapar ?
CEVAP : Onunla beraber selam verir.
SORU : imam kalktığı beşinci rekat için secdeye varırsa, cemaat ne yapar ?
CEVAP : Kendi başına selam verip namazdan çıkar.
SORU : İmam dördüncü rekatın arkasından oturuş (ka'de) yapmamış ise, cemaat ne yapar ?
CEVAP : Bekler.
SORU : Eğer imam hemen kıyamdan ka'deye dönüp ondan sonra selam verirse, cemaat ne yapar ?
CEVAP : Onunla beraber selam verir.
SORU : İmam beşinci rekatı secde ile bağlarsa, ne olur ?
CEVAP : Hepsinin namazı bozulmuş olur.
SORU : Bu durumda cemaatın yalnız başına teşehhüdü yapıp selam vermesi fayda verir mi ?
CEVAP : Hayır
177-
SORU : Vitir namazında, cemaat daha Kunut duasını bitirmeden imam rüküa varsa cemaat ne yapar ?
CEVAP : Cemaat da varır.
SORU : Ancak Kunut duasından henüz hiç bir şey okumamış olsalar, cemaat ne yapar ?
CEVAP : İmam ile rüküda bulunmayı kaçırmayacak şekilde bir mikdar okurlar.
178-
SORU : İmam (vitirde) kunut duasını unutup rüküa gittiği halde, cemaat ona uymamakla imam başını kaldırıp kunut duasını okuduktan sonra tekrar rüküa gitmekle cemaat da ona uymuş olsalar ne olur ?
CEVAP : Cemaatın namazı bozulur.
179-
SORU : Cemaatla kılınan namazlarda safların düzgün olmasına, aralarında açıklık bulunmamasına dikkat edilir. İmam olan zat da buna dikkat edip cemaatı uyarır. Safların en faziletlisi hangisidir ?
CEVAP : Birinci saftır.
SORU : Sonra hangisidir ?
CEVAP : Sırası ile arkaya doğru fazilet azalarak gider. İmama yakın bulunmanın fazileti pek çoktur.
180-
SORU : Cemaatten birinin saf arkasında yalnız başına durup imama uyması nedir ?
CEVAP : Mekruhtur.
SORU : Saflar arasında duracak bir yer bulamazsa ne olur ?
CEVAP : O zaman kerahet olmaz.
181- İmamı rüku halinde bulan kimse, imama uymak için ilk saflara gittiği takdirde rekatı kaçıracağından korkarsa, son safa geçerek imama uyar, saflardan birine katılmaksızın tek başına yalnızca bir yerde durup imama uymaz; rekat kaçırılacak olsa bile...
182-
SORU : Namaz kılanın önünden geçmek nedir ?
CEVAP : Mekruhtur.
SORU : Önünde bir perde, ağaç, direk benzeri bir engel bulunursa mekruh olur mu ?
CEVAP : Hayır
SORU : Bu kerahiyet, kırlarda, büyük mescidlerde neye göredir ?
CEVAP : Namaz kılanın secde edeceği yerden geçmek halindedir.
SORU : Neden ?
CEVAP : Çünkü böyle büyük ve açık yerlerde namaz kılanın önünden hiç geçilmemesinde güçlük vardır.
SORU : Evlerde ve küçük mescidlerde ise, namaz kılanın mutlak surette önünden geçmekle ne meydana gelir ?
CEVAP : Kerahet
SORU : İmamın karşısında bulunan sütre (duvar gibi bir engel), cemaat için de yeterli midir ?
CEVAP : Evet
183-
SORU : Yüksek veya aşağı bir yerde namaz kılanın önünden geçildiği takdirde eğer geçen kimse ile namaz kılanın bazı azaları arasında bir hizaya gelme ve karşılaşma olursa, geçen kimse ne yapmış olur ?
CEVAP : Günah işlemiş
SORU : Eğer geçen kimse ile namaz kılanın bazı azaları arasında bir hizaya gelme ve karşılaşma olmazsa günah işlemiş olur mu ?
CEVAP : Hayır
SORU : Namaz bozulur mu ?
CEVAP : Hiç bir zaman bozulmaz
SORU : Bir görüşe göre, geçenin aşağı yarısı, namaz kılanın yukarı yarısına gelecek şekilde karşılaşma olsa ne olur ?
CEVAP : Kerahet
SORU : Yerde namaz kılanın önünden ata binmiş bir kimsenin geçmiş olmasıyla ne olur ?
CEVAP : Kerahet
184-
SORU : İmam abdestsiz olarak namaz kıldırdığını, cemaat dağıldıktan sonra anlamış olursa,ne yapması gerekir ?
CEVAP : Mümkün olduğu kadar bunu cemaate duyurması
SORU : Bir diğer görüşe göre de nasıldır ?
CEVAP : Cemaata bildirmek gerekmez.
185-
SORU : Bir imamın taşradaki akrabasını görmek için, bir zaruret veya dinlenmek için yılda bir hafta kadar imamlık hizmetini bırakması nedir
CEVAP : Adete ve şeriata göre hakkıdır.
186-
SORU : Bir özür bulunmadıkça cemaata devam etmelidir. Devam edilmemesini mubah kılacak özürler nelerdir ?
CEVAP :
Teyemmümü mubah kılacak derecede olan hastalıklardır.
Felce uğramak, yürüyemeyecek kadar yaşlı olmak,
Kör olmak,
Haksız yere saldırıya uğramaktan korkmak,
Şiddetli yağmur ve çamur bulunmak,
Soğuk ve karanlık hali olmak,
Hizmet etmeye mecbur olduğu ve ayrıldığı zaman zarar göreceği bir hasta bulunmak,
Yolculuğa çıkma hazırlığı ile uğraşmak gibi sebeblerdir.
SORU : Din ilimleri ile uğraşıp kitab yazmak, fıkıh öğrenip öğretmek de, bu özürlerden sayılır mı ?
CEVAP : Evet
SORU : Devamlı olarak, bu meşguliyet yüzünden, cemaatı terk etmek doğru olur mu ?
CEVAP : Hayır
SORU : Yalnız gevşeklik ve tenbellik yüzünden cemaatı terk edip duran kimse ne olur ?
CEVAP : Cezaya hak kazanır, şahidliği kabul edilmez
SORU : İmam bid'at ehlinden olduğu için cemaatı terk eden kimse cezaya hak kazanır mı ?
CEVAP : Hayır
SORU : Cemaata devam etmek istediği halde, haklı bir özürden dolayı muntazam bir şekilde devamdan mahrum kalan kimsenin durumu nedir ?
CEVAP : Niyetine göre cemaat sevabına kavuşur.
Bunların hepsinde eşitlik kabul edilecek olursa, aralarında kur'a çekilir.
SORU : Bütün bunlar imamlık görevine verilen önemin büyüklüğünü gösterir. Bunun içindir ki bu görevi eskiden bulundukları yerlerde kim üzerlerine alırdı ?
CEVAP : İdareciler
SORU : Bununla beraber cemaat arasında ev sahibi veya o yerin görevli imamı bulunursa, kim tercih edilir ?
CEVAP : Bunlar tercih olunurlar,
SORU : Şayet aranan vasıfları toplamış olmasalar ne yapılır ?
CEVAP : Yine tercih edilirler.
SORU : Başkasının evinde imam olacak kimse, nasıl imamlık yapar ?
CEVAP : Ev sahibinin izni ile
SORU : Başkasının evinde tek başına namaz kılacak olan kimse de namaz kılmadan önce ne yapmalı ?
CEVAP : Ev sahibinden izin istemelidir, faziletli olan budur
150-
SORU : Fasıkın (aşikare haram işleyenin) ve imameti nedir ?
CEVAP : Tahrimen mekruhtur.
SORU : Bid'at sahibi olanın (din işlerine dinde olmayan şeyleri karıştıranın) imameti nedir ?
CEVAP : Tahrimen mekruhtur.
SORU : Neden ?
CEVAP : Çünkü fasık din işlerinde saygılı bulunmaz,
SORU : İmam Muhammed ile İmam Malike göre, bunlara uymak nedir ?
CEVAP : Esasen caiz değildir.
SORU : Bid'at sahibine ne denir ?
CEVAP : "Mübtedi"
SORU : Mübtedi ne demektir ?
CEVAP : İnancı sünnet ve cemaat ehlinin inancına aykırı olan kimse demektir.
SORU : Bid'at sahibine uymak nedir ?
CEVAP : Kerahetle caiz
SORU : Bu uymanın şartı nedir ?
CEVAP : İnancı küfre varmadığı takdirdedir.
SORU : Eğer inancı küfrü gerektiriyorsa ona uymak nedir ?
CEVAP : Bütün Hanefilerce de caiz olmaz.
SORU : Bu küfrü gerektiren konular nelerdir ?
CEVAP : Şefaati, kabir azabını ve hafaza meleklerini inkar etmek gibi...
151-
SORU : Kölelerin ve babası belli olmayanların imamlığı nedir ?
CEVAP : Mekruhtur.
SORU : Neden ?
CEVAP : Çünkü bunlarda cehalet daha fazla olur.
SORU : Böyle kişiler hangi şartlarda imamlık yapabilirler ?
CEVAP : Bilgili oldukları takdirde
SORU : İki gözü kör olan da imam olabilir ?
CEVAP : Evet
SORU : Fakat daha faziletli olan nedir ?
CEVAP : Görür kimselerin imamlığı
SORU : Bununla beraber iki gözü görmeyenin imamlığı için ne söyleyenler de vardır.
CEVAP : Kerahet olduğunu
SORU : Neden ?
CEVAP : Çünkü bu kimse özürlüdür, elbisesinin temizliğine fazla dikkat etmeyebilir.
152-
SORU : Erkeklerin kadınlara uyup namaz kılması caiz midir ?
CEVAP : Hayır
SORU : Erkeklerin henüz bûluğ çağına ermemiş çocuklara uyup namaz kılması caiz midir ?
CEVAP : Hayır
SORU : Aklı yerinde olanın bunağa uyup namaz kılması caiz midir
CEVAP : Hayır
SORU : Kur'an okuyucusunun okuyamayan (ümmî) kimseye, uyup namaz kılması caiz midir ?
CEVAP : Hayır
SORU : Kıraati olanın dilsize,uyup namaz kılması caiz midir ?
CEVAP : Hayır
SORU : Elbisesi temiz olanın elbisesi pis olana,uyup namaz kılması caiz midir ?
CEVAP : Hayır
SORU : Avret yerleri kapalı olanın açık bulunana,uyup namaz kılması caiz midir ?
CEVAP : Hayır
SORU : Özrü olmayanın özürlüye,uyup namaz kılması caiz midir ?
CEVAP : Hayır
SORU : Bir özürlünün özrü değişik başka bir özürlüye uyup namaz kılması caiz midir ?
CEVAP : Hayır
SORU : Özürleri bir olanların birbirlerine uymaları caiz midir ?
CEVAP : Evet
153-
SORU : Kadının kadına imamlığı caiz midir ?
CEVAP : Kerahetle
SORU : Eğer kadınlar kendi aralarında cemaatle namaz kılacak olurlarsa, İmam olacak kadın nasıl durur ?
CEVAP : Aralarında durur, onların önüne geçmez.
SORU : Bu öne geçme nedir ?
CEVAP : Mekruhtur.
154-
SORU : Abdestte ayaklarını yıkamış olan kimsenin ayaklarına mesih yapmış olan kimseye,uyması (iktidası) caiz midir ?
CEVAP : Evet
SORU : Abdest alanın teyemmüm etmiş olana uyması (iktidası) caiz midir ?
CEVAP : Evet
SORU : Ayakta namaz kılanın oturarak namaz kılana uyması (iktidası) caiz midir ?
CEVAP : Evet
SORU : Boyu dik ve doğru olanın rukü derecesinde kanbur olana uyması (iktidası) caiz midir ?
CEVAP : Evet
SORU : Son üç şekildeki uymanın cevazına İmam Muhammed hangi görüştedir ?
CEVAP : Muhaliftir.
155-
SORU : Farz namaz kılanın nafile namaz kılana veya başka bir farz kılana uyması caiz midir ?
CEVAP : Hayır
SORU : Nafile namaz kılanın farz namaz kılana uyması caiz midir
CEVAP : Evet
SORU : Öğlenin farzını kılmış olan bir kimse, öğle namazını kıldırmakta olan imama uyacak olsa, bu ikinci defa kılacağı namaz caiz midir ?
CEVAP : Bir nafile olarak caizdir
156-
SORU : Bir kimsenin, haklı olarak kendisinden hoşlanmayan bir cemaate namaz kıldırması nedir ?
CEVAP : Mekruhtur.
SORU : Fakat hoşlanmayacak bir durum veya imamlığa daha ehliyetli bir kimse yoksa, ne yapılır ?
CEVAP : Cemaatın hoşlanmasına bakılmaz.
SORU : Neden ?
CEVAP : Çünkü bu halde cemaatın hoşlanmaması yersizdir.
157-
SORU : Mezheb değişikliği iktidaya (uymaya) engel midir ?
CEVAP : Hayır
SORU : Böyle bir durumda arana şart nedir ?
CEVAP : Yeter ki imam olan zat, namazın şartlarına ve rükünlerine riayet etsin.
SORU : Müslümanların fıkıh bakımından mezhebleri değişik olsa da, birbirlerine uyabilirler mi ?
CEVAP : Evet
SORU : Neden ?
CEVAP : Esasta bir olduklarından
SORU : Bu hususta en faziletli olan nedir ?
CEVAP : Her müslümanın kendi mezhebinde bulunan bir imama uymasıdır.
SORU : Bu olmayınca ne yapılır ?
CEVAP : Diğer bir mezhebde bulunup da namazın farzlarına riayet eden herhangi bir imama uyulur
SORU : Neden ?
CEVAP : Yalnız başına namaz kılmaktan daha faziletlidir.
SORU : Şu kadar var ki, bir müslim kendi mezhebine göre namazı bozacak bir şeyin böyle bir imamda bulunduğunu görüp bilirse, ona uyması sahih olur mu ?
CEVAP : Hayır
SORU : Hanefinin, burnundan kan aktığı halde abdestini yenilemeden imamlığa geçen bir Şafiîye uyması sahih olur mu ?
CEVAP : Hayır
SORU : Malikî ve Hanbelî olanlara göre, namazın sıhhati için şart olan şeylerde önemli olan nedir ?
CEVAP : Yalnız imamın mezhebine itibar olunur
SORU : Uyanın (muktedinin) mezhebine bakılır mı ?
CEVAP : Hayır
SORU : Bir Malikî veya bir Hanbelî, başının tamamını meshetmemiş olan Şafiî veya Hanefî bir imama uysa namazı sahih olur mu ?
CEVAP : Evet
SORU : Neden ?
CEVAP : Çünkü böyle bir mesih, her ne kadar Malikî ve Hanbelî mezheblerinde sahih değilse de, Hanefî ve Şafiî mezheblerinde sahihtir
158-
SORU : İmam olan zat, cemaata nefret verecek şeylerden sakınmalıdır. Bir imamın kıraati veya tesbihleri cemaatı usandıracak derecede uzatması uygun mudur ?
CEVAP : Hayır
SORU : Burada mikta ne kadar olmalıdır ?
CEVAP : Sünnetin en az olan derecesi ile yetinmelidir.
SORU : Neden ?
CEVAP : Çünkü bu uzatma cemaata usanç verir,
SORU : Böyle bir şey yapmakta nedir ?
CEVAP : Mekruhtur.
SORU : Cemaatla kılınacak bir namazın sevabı ziyadedir. Bu sevabtan başkalarını mahrum bırakmaya sebebiyet vermek uygun olur mu ?
CEVAP : Hayır
SORU : Cemaatın uzatmaya razı olmaları halinde kerahet olur mu
CEVAP : Hayır
SORU : Cemaatın rüku ve secde tesbihlerini ve teşehhüdü sünnet üzere tamamlamalarına meydan vermeyecek bir şekilde imamın acele etmesi nedir ?
CEVAP : Mekruhtur.
SORU : Cemaatın yetişmesi için, imamın rüküu uzatması nedir ?
CEVAP : Mekruhtur.
159-
SORU : İmamın kendisine kolay gelen ayet ve süreleri okuması nedir ?
CEVAP : Vacibdir.
SORU : Ezber kuvveti zayıf ayetler için ne yapmalı ?
CEVAP : Henüz kuvvetlice ezberlememiş olduğu ayetleri okumamalı, cemaatın yardımcı olmasına meydan bırakmamalıdır.
SORU : İmam bir ayette yanılır ve hatırlayamazsa ne yapmalı ?
CEVAP : Eğer sünnet mikdarı veya namazın caiz olacağı kadar okumuş ise, hemen rüküa gitmelidir,
SORU : Yanıldığı yeri düzeltmeyi cemaatten beklemeli midir?
CEVAP : Hayır
SORU : Bu mikdar okumamış ise ne yapar ?
CEVAP : Başka bir ayete geçmelidir.
160-
SORU : İmamın cemaatten en az bir arşın yüksekte veya alçak bir yerde durup namaz kıldırması nedir ?
CEVAP : Mekruhtur.
SORU : Kendisi ile beraber cemaattan bazı kimseler bulunursa mekruh olur mu ?
CEVAP : Hayır
161-
SORU : İmam ile muktedinin (imama uyanın) yerleri nasıl olmalıdır ?
CEVAP : Hükmen bir olmalıdır.
SORU : Aralarında yüksek boylu bir duvar olup imamın görülmesini veya sesinin iştilmesini engellese, o imama uymak sahih olur mu ?
CEVAP : Hayır
SORU : İmam ile muktedi arasında veya bir muktedi ile öndeki saf arasında uzaklık bulunsa eğer namaz mescid dışında kılınıyorsa ve aradaki mesafe bir saf bağlanacak mikdardan az ise, imama uymak sahih olur mu ?
CEVAP : Evet
SORU : İmam ile muktedi arasında veya bir muktedi ile öndeki saf arasında uzaklık bulunsa mesafe bundan daha çok ise uymak sahih olur mu ?
CEVAP : Hayır
SORU : Namaz mescid içinde kılınmakta ise, aradaki uzaklık ne olursa olsun imama uymaya engel olur mu ?
CEVAP : Hayır
SORU : Bununla beraber bazı alimlere göre, Beytül- makdis gibi pek geniş olan mescidlerde, saflar arasında bağlantı olmaksızın mescidin en uzak bir yerinde durup imama uyulması caiz midir ?
CEVAP : Hayır
162-
SORU : İmam hayvan üzerinde, imama uyan yaya bulunsa veya başka başka hayvanlara veya gemilere binmiş olsalar, imama uymak sahih olur mu ?
CEVAP : Hayır
SORU : Neden ?
CEVAP : Yer değişikliği olduğundan
SORU : Camide veya başka bir yerde imam ile muktedi arasında kayık geçecek büyüklükle bir ırmak veya araba yürüyecek genişlikle saflardan boş bir yol bulunsa,imama uymaya engel olur mu ?
CEVAP : Evet
163-
SORU : Cemaata kavuşmak için koşa koşa yürümek nedir ?
CEVAP : Mekruhtur, saygıya aykırıdır. Bu gibi davranışlardan daima sakınmalıdır.
164-
SORU : Cemaatın birçok kişiden ibaret olması şart mıdır ?
CEVAP : Hayır Bir kişi ile de cemaatin fazileti elde edilir.
SORU : İmama uyan kişinin bir kadın veya mümeyyiz bir çocuk olması yeterli midir ?
CEVAP : Evet
SORU : Bunun için evde ailece cemaatla kılınan namaz da, yalnız başına kılınan namaza göre nasıldır ?
CEVAP : Kat kat faziletlidir.
SORU : Özre dayanmaksızın evde cemaakla namaz kılıp camiye gitmemek nedir ?
CEVAP : Bid'at ve mekruh sayılmaktadır.
Mescidlerde ve camilerde cemaatla kılınan namazların fazileti daha çoktur. (146. maddeye bakılsın.)
165-
SORU : Namazda imama uyan bir kişi ise, imamın neresinde durur
CEVAP : Sağında
SORU : Namazda imama uyan iki ve daha çok kimseler olunca, imamın neresinde dururlar ?
CEVAP : Arkasında Keraheti olmayan duruş bu şekildedir.
SORU : Cemaatın imamdan ilerde durması ise caiz midir ?
CEVAP : Hayır
SORU : Bu hususta neresi esas alınır.
CEVAP : Secde yeri değil, ayakların yeri
SORU : Cemaatın topuklarının imamın ayak topuklarından ilerde olmaması yeterli midir ?
CEVAP : Evet
SORU : İmam Malik'e göre, cemaatin imamdan önde durması nedir
CEVAP : Mekruh
SORU : Namazın cevazını engeller mi ?
CEVAP : Hayır
166-
SORU : Muktedi (imama uyan kimse), imama uymayı niyet etmeli ve kıldıkları farz namaz nasıl olmalıdır ?
CEVAP : Aynı
SORU : Bunun için bir kimse imama uymayı niyet etmeksizin ona uysa veya kendisi öğle namazını kılmak istediği halde imam ikindi namazını kıldırmakta bulunsa, bu iktidası (imama uyması) caiz olur mu ?
CEVAP : Hayır
167-
SORU : İmamın sesi kafi gelmezse ne yapılır ?
CEVAP : Cemaatten biri tarafından iftitah ve intikal tekbirleri yüksek sesle alınır ve rüküdan kalkarken de "Rabbena ve lekel-hamd" denilir, yüksek sesle yine selam verilir.
SORU : Bu nedir ?
CEVAP : Bu bir tebliğ, bir bildirimdir.
SORU : Tekbirler alınırken nasıl alınmalıdır ?
CEVAP : İftitah ve intikal tekbirleri olarak alınmalıdır, yalnız bildirme için alınmamalıdır.
SORU : Eğer ilk tekbir ile namaza başlamaya niyet edilmez ise, bunu alan namaza başlamış olur mu ?
CEVAP : Hayır
SORU : Diğerleri de tesbih, tahmid ve intikal tekbirleri olarak alınmazsa ne olur ?
CEVAP : Sevabdan mahrum olmayı gerektirir,
SORU : İmamın sesi yettiği takdirde bu tebliğe gerek kalmayacağından, bu tebliğ işi ne olur ?
CEVAP : Mekruh Buna müezzin olanlar dikkat etmelidirler.
168-
SORU : İmam birinci selamı ikinci selama göre nasıl alır ?
CEVAP :Daha yüksek sesle
SORU : Bu onun için nedir ?
CEVAP : Sünnettir.
SORU : Neden ?
CEVAP : Çünkü yüksek sesle alınması cemaata bir bildiridir. Bu bildiriye ihtiyaç ise, daha çok birinci selamda görülür.
169-
SORU : İmam selam verince, muktedi de teşehhüdü bitirmiş ise ne yapar ?
CEVAP : Selam verir.
SORU : Salat-Selam ve duayı bitirmek için selam vermeyi geciktirir mi ?
CEVAP : Hayır
SORU : Teşehhüdü bitirmeden selam vermesi de caiz midir ?
CEVAP : Evet
170-
SORU : İmam namazdan sonra iki tarafa selam verirken "Aleyküm" sözü ile neyi kasdeder ?
CEVAP : Hafaza meleklerini ve bütün cemaatı
SORU : Cemaattan her biri de sağ tarafa selam verirken neyi kasdeder ?
CEVAP : O taraftaki meleklerle cemaatı ve imam eğer o tarafta veya kendi hizasında ise imamı da
SORU : Sol tarafa selam verirken neyi kasdederek selam vermiş olur ?
CEVAP : O taraftaki meleklerle cemaatı ve imam o tarafta ise imamı
SORU : Yalnız başına namaz kılanlar da bu selam ile neyi kasdederler ?
CEVAP : Yalnız Hafaza meleklerini
171-
SORU : Cemaat selamdan sonra: "Allahümme entesselâmü ve minkesselâm, tebarekte ya zelcelâli vel-ikram" "Allah'ım! Sen selamsın ve selam sendendir. (Bütün noksanlıklardan berisin. Dünya ve ahiret selameti de ancak senin yardımınla olur. Sen mukaddessin), ey celal ve ikram sahibi olan (Rabbim! )..." cümlesi okununcaya kadar ne yaparlar ?
CEVAP : Yerlerinde dururlar.
SORU : Sonra ne yaparlar ?
CEVAP : Yerlerinden kalkıp sünneti veya duayı başka uygun bir yerde tamamlarlar.
SORU : Bundan ziyade yerlerinde durmaları nedir ?
CEVAP : Kerahete girer.
SORU : Farzdan sonra saffı bozmaları nedir ?
CEVAP : Müstahabtır.
SORU : Bunu yapmakla amaç nedir ?
CEVAP : Sonradan gelenler namazın tamamlanmış olduğunu anlarlar.
172-
SORU : İmam selam verince eğer namaz tamamlanmışsa, imam nasıl hareket eder ?
CEVAP : Serbesttir. Dilerse sağ tarafına, dilerse sol tarafına döner. Böylece kıbleyi sağ veya sol tarafına alır ve öylece oturur.
SORU : Dilerse çıkıp işine gidebilir mi ?
CEVAP : Evet
SORU : Eğer karşısında namaz kılan yoksa, dilediği takdirde cemaate doğru dönebilir mi?
CEVAP : Evet
SORU : Namaz kılanın yüzüne karşı dönüp durabilir mi ?
CEVAP : Hayır
SORU : Neden ?
CEVAP : Çünkü namaz kılanın yüzüne karşı oturmak mekruhtur.
SORU : Fakat namaz bitmiş olmayıp, kılınacak sünnet bulunursa, imam ne yapar ?
CEVAP : "Allahümme entesselâmü ve minkesselâm" denilinceye kadar yerinde durur, sonra kalkar ve sağa, sola, ileriye veya geriye çekilerek o sünnet namazı kılar.
SORU : Eğer kendisi başka bir şeyle uğraşmayacaksa, bu sünneti gidip evinde kılabilir mi ?
CEVAP : Evet
SORU : Neden ?
CEVAP : Çünkü sünnetlerin evde kılınması daha faziletlidir.
SORU : Ancak cemaat imam hakkında kötü bir zan besleyecekleri düşüncesi varsa ne yapmalıdır ?
CEVAP : Sünnetleri eve gitmeden kılmalıdır.
173-
SORU : Yalnız başına namaz kılanlar nasıl davranabilirler ?
CEVAP : Farz namazları kıldıkları yerde durabilirler ve sünnetleri de orada kılabilirler.
SORU : Bununla beraber nafile namazları nasıl kılmaları iyidir ?
CEVAP : Başka bir tarafa çekilip kılmaları daha güzeldir.
174-
SORU : Cemaat, kıyam rükü, secde gibi yapılması gerekli rükünlerde, Sübhaneke ile Tesbihat ve Tahiyyat gibi dua ve zikirlerde bunları nasıl yapar ?
CEVAP : İmama uyarak
SORU : Sözle yerine getirilmesi gereken kıraat rüknünde ne yapar
CEVAP : İmama uymaz, imamın aşikare okuduğu Kur'anı dinler ve susar.
SORU : Bu kime göredir ?
CEVAP : Bu İmamı Azam ile İmam Ebû Yusuf'a göredir.
SORU : Bu iki zata göre, aşikare okunan namazlarda cemaatın okuması nedir ?
CEVAP : Tahrimen (harama yakın) mekruh
SORU : Bu iki zata göre olduğu gibi, gizli okunan namazlarda da cemaatın okuması nedir ?
CEVAP : Mekruhtur.
SORU : İmam cemaate öncülük etmektedir. Bunun için imamın okuması ne demektir ?
CEVAP : Cemaatın da okumasıdır
Nitekim bir hadis-i şerifte buyurulmuştur:
"Kimin imamı varsa, imamın okuyuşu o kimse için de okuyuştur"
SORU : İmam Muhammed, gizlice kıraat yapılan namazlarda cemaatın da kıraat yapması hakkındaki görüşü nedir ?
CEVAP : Caiz görmüştür.
SORU : İmam Malik'e göre, gizlice Kur'an okunan namazlarda muktedi (imama uyan) da ne yapar ?
CEVAP : Gizlice okur; bu müstahsendir.
MÜSTAHSEN: Beğenilen. Güzel ve herkesin beğendiği. Dinimizin güzel gördüğü şeylerin her biri.
SORU : İmam Ahmed'e göre, gizlice okunan namazlarda muktedi ne yapar ?
CEVAP : Gizlice okur.
SORU : Bundan başka imamın namazlarda aşikare okuyuşunu cemaatten herhangi biri işitmezse ne yapar ?
CEVAP : O da kıraatta bulunur
SORU : Bu nedir ?
CEVAP : Vacibdir.
SORU : İşitirse, okuması caiz olur mu ?
CEVAP : Hayır
SORU : Ne yapması gerekir ?
CEVAP : İmamı dinlemesi
SORU : İmam Şafîî'ye göre de, gizlice Kur'an okunan namazlarda muktedi ne yapar ?
CEVAP : Fatiha'dan başka ayetler de okur.
SORU : Aşikare kıraat yapılan namazlarda ise, eğer rek'atı kaçırmayacaksa ne yapar ?
CEVAP : Yalnız Fatihayı gizlice okur
175-
SORU : İmam namaza başlamak için tekbir alırken ellerini yukarı kaldırmasa cemaat ne yapar ?
CEVAP : Cemaat yapar.
SORU : İmam Sübhaneke'yi okumasa,cemaat ne yapar ?
CEVAP : Cemaat yapar.
SORU : İmam rükü ve secde tekbirlerini almasa cemaat ne yapar ?
CEVAP : Cemaat yapar.
SORU : İmam rükü ve secde tesbihleri söylemese cemaat ne yapar
CEVAP : Cemaat yapar.
SORU : İmam "Semiallahu limen hamideh" demeyi terk etse cemaat ne yapar ?
CEVAP : Cemaat yapar.
SORU : İmam tahiyyatı terk etse cemaat ne yapar ?
CEVAP : Cemaat yapar.
SORU : İmam selamı terk etse cemaat ne yapar ?
CEVAP : Cemaat yapar.
SORU : İmam teşrik tekbirini getirmese cemaat ne yapar ?
CEVAP : Cemaat yapar.
SORU : Bu dokuz şeyde cemaat imama uyar mı ?
CEVAP : Hayır
SORU : İmam Muhammed'e göre imam, "Sübhaneke'yi terk edip Fatiha'yı okuduktan sonra sûreye başlamış olsa cemat okur mu ?
CEVAP : Artık cemaat da "Sübhaneke"yi okumaz.
176-
SORU : İmam kunut duasını, terk etmiş olursa cemaat ne yapar ?
CEVAP : Terkeder.
SORU : İmam bayram tekbirlerini, terk etmiş olursa cemaat ne yapar ?
CEVAP : Terkeder.
SORU : İmam birinci oturuşu terk etmiş olursa cemaat ne yapar ?
CEVAP : Terkeder.
SORU : İmam tilavet secdesini,terk etmiş olursa cemaat ne yapar
CEVAP : Terkeder.
SORU : İmam sehiv secdesini terk etmiş olursa cemaat ne yapar ?
CEVAP : Terkeder.
SORU : İmam bir secde fazla yapsa cemaat ne yapar ?
CEVAP : Bu işlerde imama uymaz.
SORU : İmam bayram tekbirlerini ashabı kiramdan rivayet edilen mikdardan ziyade alsa cemaat ne yapar ?
CEVAP : Bu işlerde imama uymaz.
SORU : İmam cenaze namazında dörtten fazla tekbir getirse cemaat ne yapar ?
CEVAP : Bu işlerde imama uymaz.
SORU : İmam yanılarak beşinci rekata kalksa, cemaat ne yapar ?
CEVAP : Bu işlerde imama uymaz.
SORU : İmam beşinci rekata kalktığı zaman Eğer imam dördüncü rekattan sonra oturuş (ka'de) yapmışsa, cemaat ne yapar ?
CEVAP : Oturarak bekler,
SORU : İmam hemen dönüp teşehhüdü iade etmeksizin selam verirse, cemaat ne yapar ?
CEVAP : Onunla beraber selam verir.
SORU : imam kalktığı beşinci rekat için secdeye varırsa, cemaat ne yapar ?
CEVAP : Kendi başına selam verip namazdan çıkar.
SORU : İmam dördüncü rekatın arkasından oturuş (ka'de) yapmamış ise, cemaat ne yapar ?
CEVAP : Bekler.
SORU : Eğer imam hemen kıyamdan ka'deye dönüp ondan sonra selam verirse, cemaat ne yapar ?
CEVAP : Onunla beraber selam verir.
SORU : İmam beşinci rekatı secde ile bağlarsa, ne olur ?
CEVAP : Hepsinin namazı bozulmuş olur.
SORU : Bu durumda cemaatın yalnız başına teşehhüdü yapıp selam vermesi fayda verir mi ?
CEVAP : Hayır
177-
SORU : Vitir namazında, cemaat daha Kunut duasını bitirmeden imam rüküa varsa cemaat ne yapar ?
CEVAP : Cemaat da varır.
SORU : Ancak Kunut duasından henüz hiç bir şey okumamış olsalar, cemaat ne yapar ?
CEVAP : İmam ile rüküda bulunmayı kaçırmayacak şekilde bir mikdar okurlar.
178-
SORU : İmam (vitirde) kunut duasını unutup rüküa gittiği halde, cemaat ona uymamakla imam başını kaldırıp kunut duasını okuduktan sonra tekrar rüküa gitmekle cemaat da ona uymuş olsalar ne olur ?
CEVAP : Cemaatın namazı bozulur.
179-
SORU : Cemaatla kılınan namazlarda safların düzgün olmasına, aralarında açıklık bulunmamasına dikkat edilir. İmam olan zat da buna dikkat edip cemaatı uyarır. Safların en faziletlisi hangisidir ?
CEVAP : Birinci saftır.
SORU : Sonra hangisidir ?
CEVAP : Sırası ile arkaya doğru fazilet azalarak gider. İmama yakın bulunmanın fazileti pek çoktur.
180-
SORU : Cemaatten birinin saf arkasında yalnız başına durup imama uyması nedir ?
CEVAP : Mekruhtur.
SORU : Saflar arasında duracak bir yer bulamazsa ne olur ?
CEVAP : O zaman kerahet olmaz.
181- İmamı rüku halinde bulan kimse, imama uymak için ilk saflara gittiği takdirde rekatı kaçıracağından korkarsa, son safa geçerek imama uyar, saflardan birine katılmaksızın tek başına yalnızca bir yerde durup imama uymaz; rekat kaçırılacak olsa bile...
182-
SORU : Namaz kılanın önünden geçmek nedir ?
CEVAP : Mekruhtur.
SORU : Önünde bir perde, ağaç, direk benzeri bir engel bulunursa mekruh olur mu ?
CEVAP : Hayır
SORU : Bu kerahiyet, kırlarda, büyük mescidlerde neye göredir ?
CEVAP : Namaz kılanın secde edeceği yerden geçmek halindedir.
SORU : Neden ?
CEVAP : Çünkü böyle büyük ve açık yerlerde namaz kılanın önünden hiç geçilmemesinde güçlük vardır.
SORU : Evlerde ve küçük mescidlerde ise, namaz kılanın mutlak surette önünden geçmekle ne meydana gelir ?
CEVAP : Kerahet
SORU : İmamın karşısında bulunan sütre (duvar gibi bir engel), cemaat için de yeterli midir ?
CEVAP : Evet
183-
SORU : Yüksek veya aşağı bir yerde namaz kılanın önünden geçildiği takdirde eğer geçen kimse ile namaz kılanın bazı azaları arasında bir hizaya gelme ve karşılaşma olursa, geçen kimse ne yapmış olur ?
CEVAP : Günah işlemiş
SORU : Eğer geçen kimse ile namaz kılanın bazı azaları arasında bir hizaya gelme ve karşılaşma olmazsa günah işlemiş olur mu ?
CEVAP : Hayır
SORU : Namaz bozulur mu ?
CEVAP : Hiç bir zaman bozulmaz
SORU : Bir görüşe göre, geçenin aşağı yarısı, namaz kılanın yukarı yarısına gelecek şekilde karşılaşma olsa ne olur ?
CEVAP : Kerahet
SORU : Yerde namaz kılanın önünden ata binmiş bir kimsenin geçmiş olmasıyla ne olur ?
CEVAP : Kerahet
184-
SORU : İmam abdestsiz olarak namaz kıldırdığını, cemaat dağıldıktan sonra anlamış olursa,ne yapması gerekir ?
CEVAP : Mümkün olduğu kadar bunu cemaate duyurması
SORU : Bir diğer görüşe göre de nasıldır ?
CEVAP : Cemaata bildirmek gerekmez.
185-
SORU : Bir imamın taşradaki akrabasını görmek için, bir zaruret veya dinlenmek için yılda bir hafta kadar imamlık hizmetini bırakması nedir
CEVAP : Adete ve şeriata göre hakkıdır.
186-
SORU : Bir özür bulunmadıkça cemaata devam etmelidir. Devam edilmemesini mubah kılacak özürler nelerdir ?
CEVAP :
Teyemmümü mubah kılacak derecede olan hastalıklardır.
Felce uğramak, yürüyemeyecek kadar yaşlı olmak,
Kör olmak,
Haksız yere saldırıya uğramaktan korkmak,
Şiddetli yağmur ve çamur bulunmak,
Soğuk ve karanlık hali olmak,
Hizmet etmeye mecbur olduğu ve ayrıldığı zaman zarar göreceği bir hasta bulunmak,
Yolculuğa çıkma hazırlığı ile uğraşmak gibi sebeblerdir.
SORU : Din ilimleri ile uğraşıp kitab yazmak, fıkıh öğrenip öğretmek de, bu özürlerden sayılır mı ?
CEVAP : Evet
SORU : Devamlı olarak, bu meşguliyet yüzünden, cemaatı terk etmek doğru olur mu ?
CEVAP : Hayır
SORU : Yalnız gevşeklik ve tenbellik yüzünden cemaatı terk edip duran kimse ne olur ?
CEVAP : Cezaya hak kazanır, şahidliği kabul edilmez
SORU : İmam bid'at ehlinden olduğu için cemaatı terk eden kimse cezaya hak kazanır mı ?
CEVAP : Hayır
SORU : Cemaata devam etmek istediği halde, haklı bir özürden dolayı muntazam bir şekilde devamdan mahrum kalan kimsenin durumu nedir ?
CEVAP : Niyetine göre cemaat sevabına kavuşur.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder