598-
SORU : Cenaze kabre götürülüp omuzlardan indirilince, bir engel olmadığı zaman cemaat ne yapar ?
CEVAP : Oturur.
SORU : Bundan önce oturabilirler mi ?
CEVAP : Mekruhtur
SORU : Bundan sonra ayakta durabilirler mi ?
CEVAP : Mekruhtur
599-
SORU : Kabrin eni boyu nasıl olmalı ?
CEVAP : Bir insan boyu kadar derin ve yarım boy kadar enli olması güzeldir.
SORU : Yarım boy mikdarı derin olması da yeterli olur mu ?
CEVAP : Evet
SORU : Kabirlerde faziletli olan nedir ?
CEVAP : Lâhiddir.
NOT : Şöyle ki: Toprağı sert olan bir kabrin içinde kıble tarafı oyulur. Ölü buraya konulur. Önüne de tahta, kamış veya kerpiç benzeri şeyler konur. Bu durumda toprak, tam ölünün üzerinde değil, bu şeyler üzerine atılmış olur. Bu ölüye karşı bir saygıdır.
SORU : Fakat kabrin yeri yumuşak veya ıslak olup da, lâhit kazılması mümkün olmazsa ne yapılabilir ?
CEVAP : Dere gibi çukur kazılır. Buna "Şakk = Yarma" denilir. Gerek duyulursa, iki tarafı kerpiç ve tuğla gibi bir şeyle örülür. Sonra ölü bunların arasına konulur. Üzerine de, ölüye dokunmayacak şekilde kerpiç veya tahtalar ile tavanımsı bir örtü yapılır.
600-
SORU : Kabrin dibi ıslak ve yumuşak olduğu zaman cenaze nasıl gömülebilir ?
CEVAP : Tabut ile gömülebilir
SORU : Bu durumda tabutun neyden yapılmış olması caizdir.
CEVAP : Taştan veya demirden
SORU : Fakat böyle bir hal olmayınca, tabut ile gömülebilir mi ?
CEVAP : Mekruhtur.
SORU : Bazı fıkıh alimlerine göre, kadınların tabut ile gömülmeleri hakındaki görüşleri nedir ?
CEVAP : Toprak yumuşak olmasa bile, güzeldir.
SORU : Dibi ıslak olan bir kabrin içine toprak döşenmesi nedir ?
CEVAP : Sünnettir.
601-
SORU : Cenaze, kabre hangi yönden konur.
CEVAP : Kıble tarafından sağ tarafı üzerine kıbleye döndürülür. Bağı
varsa çözülür.
SORU : Sırt üstü yatırılabilir mi?
CEVAP : Hayır
SORU : Cenazeyi kabre koyanlar ne derler.
CEVAP : "Bismillahi ve âlâ milleti Resûlillâh"
"Yüce Allah'ın ismi ile Resûlullah'ın milleti (dini) üzerine seni gömüyoruz." demektir.
SORU : Cenazeyi kabre koyacak olan kimselerin sayısı, nedir ?
CEVAP : İhtiyaca göre değişir.
SORU : Kadınları kabre koyacak olanlar kimler olmalıdır ?
CEVAP : Neseb yönünden ona mahrem olmaları daha iyidir.
SORU : Bunlar bulunmazsa ne yapılır ?
CEVAP : Yabancılardan iyi halleri bilinen kimseler seçilir.
SORU : Kadınlar kabre yerleştirilinceye kadar ne yapılmalıdır ?
CEVAP : Kabirleri üzerine bir perde çekilir.
602-
SORU : Bir kimse: "falan zat beni yıkasın, namazımı kıldırsın veya kabre koysun," diye vasiyet ederse onu yerine getirmek gerekir mi ?
CEVAP : Hayır
SORU : Veli olanlar buna rıza gösterirlerse ne yapılır ?
CEVAP : Vasiyet yerine getirilir.
603-
SORU : Cenazeyi taşımak veya kabri kazdırmak için ücretle adam tutmak caiz midir ?
CEVAP : Evet
604-
SORU : Bir mezarlıkta, bir kimsenin hazırlamış olduğu bir mezara başka bir ölü gömülecek olsa ne yapılır ?
CEVAP :
1-Eğer mezarlık geniş ise, bunu yapmak mekruhtur.
2-Geniş değilse caizdir; ancak kazı masraflarını ödemek gerekir.
605-
SORU : Bir kimsenin kendisi için mezar kazıp hazırlaması nedir ?
CEVAP : Bir görüşe göre mekruhtur
SORU : Neden ?
CEVAP : Çünkü hiç kimse kendisinin nerede öleceğini bilemez.
SORU : Kefen hazırlamakta kerehat var mıdır ?
CEVAP : Hayır
SORU : Neden ?
CEVAP : Çünkü buna ihtiyaç genellikle bulunmaktadır.
SORU : Hazret-i Ebu Bekir efendimiz (Radıyallahu Anh), kendisine bir mezar kazıp hazırlayan bir adama nasıl buyurmuştur ?
CEVAP : "Kendin için kabir hazırlama, kendini kabir için hazırla."
606-
SORU : Bir müslüman kabrinde gömüldükten sonra orada ne kadar
bir zaman beklemek güzel görülmüştür ?
CEVAP : Bir deve boğazlanıp paylaşılacak kadar
SORU : Beklerken ne yapmak güzel görülmüştür ?
CEVAP : Kur'ân okumak
SORU : Çok kez ne okunur ?
CEVAP : "Mülk, Vakıa, İhlâs ve Muavvizeteyn sûreleri, sonra Fatiha ile Bakara sûresinin başı
NOT : Sevabı da, cenazenin ve diğer iman sahihlerinin ruhlarına bağışlanır. Ölünün bağışlanması için Yüce Allah'a dua edilir.
SORU : Cenaze toprağa gömülür gömülmez din kardeşlerinin hemen
oradan dağılmaları uygun olur mu ?
CEVAP : Hayır
NOT : Cenazenin ruhu, onların bulunuşu ile alışkanlık kazanır, yöneltilecek sorulara hazırlanmış olur ve Yüce Allah'ın mağfiretini gözetlemiş bulunur.
Resulü Ekrem Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem), bir cenaze gömüldükten sonra hemen geri dönmezdi. Bir müddet mezarı başında durur ve cemaata karşı şöyle buyururdu: "Kardeşiniz için Yüce Allah'dan mağfiret isteyiniz ve kendisine sükûnet ihsan buyurmasını dileyiniz. O, şimdi sual görecektir."
607-
SORU : Mükellef çağına girip de gömülen bir müslümanın mezarı başında "Telkîn" verilmesi nedir ?
CEVAP : Meşru görülmüştür.
Şöyle ki: Mezara gömüldükten hemen sonra, iyi hal sahibi
bir kimse kalkıp ölünün yüzüne karşı durur. Ona hitaben: Ya falan; Yebne fülane! (Ya Osman! Ya Zeyneb'in oğlu, gibi) diye üç kez seslenir. Ölünün ve anasının adlarını bilmezse: Yâ Abdellah; Yebne Havva! denilir. Sonra da şöyle söylenir. "Ya Abdellah! Yebne Zeyneb; Üzkür ma künte aleyhi min şehadeti en lâ ilahe illallah ve enne Muhammeden Resûlüllah ve enne'l-cennete hakkun vennare hakkun ve ennelba'se hakkun ve ennessaete atiyyetün lâ reybe fîha ve
ennellahe yebasü men fil kubûr. Ve enneke rezîta billahi Rabben ve bil-İslâmı dinen ve bi-Muhammedin (sallallahu aleyhi ve sellem) nebiyye'en ve bilkur'ani imamen ve bilkâbeti kıbleten ve bilmü'minine ihvana. Rabbiyellahu lâ ilâhe illâ hü. Aleyhi tevekkeltü ve hüve Rabbü'l-Arşi'l-azîm."
Anlamı: "Ey Abdullah! Ey Zeyneb oğlu! Hayatında inandığın ve devam ettiğin şekilde: "Eşhedü en lâ İlâhe illallah ve enne Muhammeden Resûlüllah" şehadet kelimesini söyle. Şübhesiz cennet hakdır (mevcuttur). Cehennem hakdır, öldükten sonra dirilmek hakdır, kıyamet haktır; bunda şübhe yoktur. Yüce Allah kabirlerde olanları diriltip mahşer yerinde toplayacaktır. Sen hatırla ki, Allah'ın Rab olduğuna, dinin İslâm oluşuna, Muhammed Aleyhissalatü vesselamın peygamber olduğuna, Kur'ân'ın imam, Kabe'nin kıble ve mü'minlerin kardeş olduğuna razı bulunmuş idin.
Üç kez de şöyle denilmesi âdet olmuştur:"Ya abdellah! Kul lâ ilâhe illallah. Kul Rabbiyellahu ve diniyel-İslâmü ve nebiyyi Muhammedün. Aleyhi's salâtü vesselam. Rabbi, lâ tezerhü ferden ve ente hayrül-varisin."
Anlamı: "Ey Abdullah; De ki: Allah' dan başka ilâh yoktur. De ki, Rabbim Allah'dır. Dinim İslâm'dır.
Peygamberim Muhammed Aleyhisselâm'dır. Ya Rabbi! Bu ölüyü yalnız bırakma. Sen varislerin en hayırlısısın."
Umulur ki, bu gibi okuyuşlar ve telkinler sebebiyle Yüce Allah ölüyü bağışlar ve kabir sualinin cevabını kolaylaştırır.
SORU : Hanefi fıkıh alimlerinin bir görüşüne göre, gömüldükten sonra telkîn yapılması nedir ?
CEVAP : Ne emredilir, ne de yasaklanır.
SORU : Malikîlere göre, telkîn ölüm döşeğinde mendubdur. Gömüldükten sonra yapılması nedir ?
CEVAP : Mekruhtur
SORU : Şafiîlerle Hanbelîlere göre telkîn yapılması nedir ?
CEVAP : Müstahabdır
608-
SORU : Bir müslüman kıldığı namazın, tuttuğu orucun, okuduğu Kur'ân'ın, verdiği sadakanın sevabını, ister hayatta olsun ve ister olmasın, bir müslümana veya bütün müslümanlara hediye edebilir mi
CEVAP : Caizdir.
NOT : Bu sevab onlara verilir ve her birinin aynı sevaba kavuşacağı Allah'ın ihsanından beklenir.
609-
SORU : Kabirden çıkan toprağın fazlasını kabrin üzerine atmak nedir ?
CEVAP : Mekruhtur
SORU : İmam Muhammed'e göre nedir ?
CEVAP : Bunda bir sakınca yoktur.
NOT : Definde bulunanların kabir üzerine üçer avuç toprak atmaları
ilk defasında: "Minha halaknaküm (sizi topraktan yarattık)",
ikincisinde: = "Ve minha nuîdüküm (sizi toprağa çevireceğiz)",
üçüncüsü: = "Ve minha nuhricüküm tareten uhrâ (diğer bir defa daha sizi topraktan diriltip çıkaracağız)", demeleri müstahabdır.
SORU : Kabir üzerine su serpmekte de bir sakınca varmıdır ?
CEVAP : Hayır
SORU : Kabirler ne kadar yükseltilir.
CEVAP : Topraktan birer karış veya daha az
SORU : Deve hörgücü gibi yapılması nedir ?
CEVAP : Mendubdur.
SORU : Düz bir şekilde yapılabilir mi ?
CEVAP : Hayır
SORU : Kireçlenir mi ?
CEVAP : Hayır
SORU : Dağılan bir kabir toprak ile düzeltilebilir mi
CEVAP : Evet
610-
SORU : Cenazelerin gündüzün gömülmesi nedir ?
CEVAP : Müstehabdır.
SORU : Geceleyin gömülmeleri de mekruh mudur ?
CEVAP : Hayır (Ancak zorunlu bir hal olmadıkça geceleyin gömülmemelidir.)
611-
SORU : Gemide ölen bir kimse, eğer uzaklık veya herhangi bir sebeble karaya çıkarılamayacaksa ve beklemesi ile bozulacağından korkuluyorsa ne yapılır ?
CEVAP : Yıkanır ve kefenlenir. Sonra üzerine namaz kılınarak sağ tarafı üzerine kıbleye karşı denize bırakılır.
SORU : İmam Ahmed'den nakledildiğine göre nasıldır ?
CEVAP : Böyle bir ölüye ağır bir şey de bağlanır ki, denizin dibine gidebilsin.
SORU : İmam Şafiî Hazretlerinin açıklamasına göre nasıldır ?
CEVAP : Eğer İslâm ülkesine yakın ise, ölü iki tahta arasına sıkıca bağlanıp denize atılmalıdır ki, sular onu bir sahile atsın da müslümanlar tarafından alınarak gömülsün. Bize de böyle nakledilmiştir.
612-
SORU : Ölmüş veya öldürülmüş olan kimseyi nereye gömmek gerekir
CEVAP : Bulunduğu yerin mezarlıklarından birine
SORU : Bu nedir (hükmü )
CEVAP : Müstahabdır.
SORU : Gömülmeden önce, bir ve iki mil uzaklıkta bulunan başka bir mezarlığa götürülebilir mi ?
CEVAP : Bir sakınca yoktur.
SORU : Daha uzak yere götürülebilir mi ?
CEVAP : İhtilâf vardır.
SORU : Bir görüşe göre, sefer müddetinden daha uzak bir yere gömülebilir mi?
CEVAP : Bunda kerahet yoktur.
SORU : Gömüldükten sonra çıkartılıp taşınabilir mi?
CEVAP : Hayır
SORU : Hangi şartla çıkarılabilir ?
CEVAP : Başkasının yerine gömülmüş olmak gibi zaruri sebep varsa
SORU : Malikîlere göre bir ölü gömülmeden önce de, sonra da başka bir yere, hangi şartlarla götürülebilir ?
CEVAP :
1-Ölü taşınırken durumu bozulmamalı,
2-Hürmette aykırı ve haraketi mucib bir hal olmamalı.
3-Ayrıca naklini gerektiren sebeb olmalı. (Su baskını korkusu, ailenin ziyeret edebilmesi için yakın olma düşüncesi ve gideceği yerin bereketi gibi bir sebeb bulunması...)
SORU : Bu üç şarttan hiç biri bulunmazsa genede taşınabilirmi ?
CEVAP : Haram olur.
SORU : Hanbelîlere göre nasıldır ?
CEVAP : Sahih bir maksada dayanarak cenazelerin gömülmelerinden önce de, sonra da başka yere taşınmaları caizdir. İyi bir kimsenin yanına veya mübarek bir yere taşınması gibi... Yeter ki, kokusunun değişmeyeceği kanaatına varılmış olsun.
SORU : Şafiîlere göre nasıldır ?
CEVAP : Cenazeleri başka yerlere taşımak esasen haramdır.
SORU : Eğer ölülerini kendi beldelerinden başka bir yere gömmeyi âdet edinmişlerse ?
CEVAP : Oraya taşıyabilirler.
SORU : Bir de Mekke-i Mükerreme'ye, Medine-i Münevvere'ye Beytü'l-Makdis'e ve iyi kimselerin mezarlığına yakın bir yerde ölenlerin, rayihaları değişmedikçe buralara taşınmaları nedir ?
CEVAP : Sünnettir.
SORU : Bununla beraber bunların taşınmadan önce ne yapılmış olması gereklidir ?
CEVAP : Yıkanıp kefenlenmesi ve üzerlerine namaz kılınmış
SORU : Bu şekilde yapılmayıp taşınabilir mi ?
CEVAP : Haramdır.
SORU : Gömüldükten sonra taşınma olur mu ?
CEVAP : Ancak zaruret halinde olabilir.
SORU : Haksız yere ele geçirilmiş bir araziye ölü sahibinin isteği üzerine oradan başka bir yere götürülmesi caiz midir ?
CEVAP : Evet
SORU : İmam Maverdî'nin açıklamasına göre,yıkanmadan gömülmüş olmak,kabrin açılmasını ölünün başka bir yere taşınmasını gerekli kılan sebeblerden midir ?
CEVAP : Evet
SORU : İmam Maverdî'nin açıklamasına göre,su basmak ve rutubet çekmek kabrin açılmasını ölünün başka bir yere taşınmasını gerekli kılan sebeblerden midir ?
CEVAP : Evet
613-
SORU : Ölünün velisi, ölünün gömülmesinden bir gün sonra yedinci güne kadar ne yapabilir ?
CEVAP : Kolayına gelen şeyi fakirlere sadaka vererek sevabını ölüye bağışlamalıdır.
SORU : Bu nedir ?
CEVAP : Sünnettir.
SORU : Buna gücü yetmezse ne yapabilir ?
CEVAP : İki rekat namaz kılarak sevabını ölüye bağışlamalıdır.
SORU : Ölü sahiblerinin birinci ve üçüncü günlerde veya bir hafta sonra ziyafet verebilirler mi ?
CEVAP : Mekruhtur.
SORU : Ölünün komşularının veya uzak akrabasının yemek hazırlayarak ölü sahiblerine ikram etmeleri ve yemelerine ısrarda bulunmaları olabilir mi?
CEVAP : Müstehabdır.
SORU : Neden ?
CEVAP : Cenaze sahibleri kendileri için yemek hazırlayamayacak bir halde bulunabilirler.
614-
SORU : Ölü sahiblerinin, yapılacak taziyeleri kabul için, ne kadar evlerinde oturmalarıcaizdir.
CEVAP : Üç gün
NOT : Bununla beraber oturulmaması da iyidir.
SORU : Cenazenin gömülmesinden sonra, en son üç güne kadar bir defa olmak üzere taziye yapılması nedir ?
CEVAP : Müstahabdır.
SORU : Eğer taziye edilecek kimse ortada yoksa veya uzakta bulunuyorsa, ne zaman taziye yapılabilir.
CEVAP : Üç günden sonra da olabilir
SORU : Taziyelerin kabristanda veya ölünün kapısı önünde yapılabilir mi?
CEVAP : Bidat ve mekruh görülmektedir.
SORU : Taziyenin tekrarı olabilir mi?
CEVAP : Mekruhtur.
SORU : Böyle bir musibete uğrayana nasıl teselli verilir.
CEVAP : "Allahü Teâlâ size güzel sabır ve bol mükâfat ihsan buyursun," gibi sözlerle taziye edilir,
SORU : Musibete uğrayan kimse de ne demelidir ?
CEVAP : "İnnâ lillahi ve innâ ileyhi râciun = Biz Allah'dan
geldik ve Allah'a döneceğiz," diye Allah'a teslimiyet göstermelidir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder