FAHREDDİN PAŞAFahreddin Paşa, 1868 senesinde Rusçuk’ta dünyâya geldi. 1948’de İstanbul’da vefât etti. I. Dünya Savaşı esnâsında, Medine'ye gönderildi. Medine’de âsîleri mağlup etti. Fahreddin Paşa, son derece dar imkânlarla Medine’yi iki yıl yedi ay boyunca müdafâa etti. OsmanlI hükümetinin Hicaz'ı kısmen boşaltma kararı alması üzerine Fahreddin Paşa, herhangi bir yağmaya karşı Medine'de Ravza-i Mutahhara’da bulunan mukaddes emânetleri 2 bin askerin koruması altında İstanbul'a gönderdi. Her geçen gün erzakı da azalan Medine’nin tahliyesine karar verildi. Önce yeni tâyin edilmiş olan Mekke Emiri Şerif Haydar Paşa ve ailesi Medine’den ayrıldı. Onları 3 bin kişilik Medine âhâlisi takip etti.
Hicâz demiryolunun âsilerin eline geçmesinden sonra Medine Kalesi kuşatıldı. Açlık, hastalık ve güç şartlara rağmen Fahreddin Paşa müdafaayı sürdürdü. Tahliye teklif eden İstanbul hükümetine, “Medine Kalesi'nden Türk bayrağını ben kendi elimle Indiremem, eğer mutlaka tahliye edecekseniz buraya başka bir kumandan gönderin.” cevabını vermişti. Fahreddin Paşa, “Takdir-i İlâhi, rızâ-yı peygamberi ve irâde-i pâdişâhı şeref müteallik oluncaya kadar Medine müdâfaası devam edecektir.” diyordu; “İngilizlerle Araplara teslim olmaktansa Hz. Peygamberin merkâdini havaya uçurarak kendisini fedâ edeceğine” dâir yemin ediyordu.
Mondros Mütârekesi'nin 16. maddesine göre teslim olması gereken Fahreddin Paşa teslim olmadı, ingilizler mütâreke şartlarını ve Medine’ye âit maddeyi kendisine bildirdiği halde buna cevap vermedi. Bab-ı Âlî’nin Mondros Mütârekesi'ni tebliğ etmek üzere gönderdiği yüzbaşıyı hapsetti. Bir yandan ingilizler, bir yandan Medine'yi kuşatmış olan âsi kuvvetleri Medine’nin bir an önce teslim edilmesini istiyorlardı. Ingiliz-lerin de baskısı üzerine pâdişâhın imzası ile gelen emri de dinlemedi. Sonunda kendi subaylarının da baskısı üzerine teslim olmaya mecbur kaldı. Kabul edilen teslim şartlarının başında, "Fahreddin Paşa'nın yirmi dört saat zarfında Hâşîmi kuvvetleri karargahının musâfir-i hâssı olacaktır." ibâresi yer aldığı halde Fahreddin Paşa Ravza-i Mutahhara yakınındaki bir medreseye giderek burada önceden hazırlatmış olduğu yatağına girdi ve bir yere gitmeyeceğini bildirdi. Fakat kendisiyle görüşmeye gelenler tarafından tutulup Hâşimî karargahında hazırlanmış olan çadırına götürüldü. 13 Ocak 1919’da Mondros Mütârekesi'nden yetmiş iki gün sonra Medine teslim edilmiş oldu.
Fahreddin Paşa Malta'ya sürgün edildi.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder