DİNİN ESASLARI

İmâm-ı Rabbânî [kuddise sırruhû] şöyle diyor: “Din üç esastan oluşur: ilim, amel ve ihlâs. Bunlar yerli yerine oturtulmadıkça di­nin gereği layıkıyla yerine getirilmiş olmaz. Dinin gereklerinin yerine getirilmesi duru­munda da dünyevî ve uhrevî bütün saadet­lerin üstünde olan Allah rızası gerçekleşir. Bu nedenle din, dünyevî ve uhrevî bütün sa­adetlerin teminatıdır ve dinin dışında ihtiyaç duyacağımız hiçbir şey yoktur.

Sûfîlerin uğraş alanı olan tarikat ve ha-kikat ise dinin üçüncü parçası olan ihlâsın tamamlayıcıları olmakla dinin hizmetçisidirler. Bu ikisinden maksat ancak dini tamamlamaktır. Allah'a olan manevi yolculuk sırasında sûfîlikte yaşanan hal, marifet ve iç âlemde yaşanan manevi haller asıl gayeyi yansıtmaz. Bunlar ancak tarikat çömezleri­nin terbiyesinde kullanılan vehim ve hayal­lerden ibarettir. Bunların hepsini aşmak ve rıza makamına ermek gerekir. Zira tarikat ye hakikat makamlarının katedilmesinden maksat, rıza makamına yol açan ihlâsı ele geçirmekten başka bir şey değildir.”