İLİM ÖĞRENMENİN BAZI ADABI

İmâm Gazâlî (rh.) Hazretleri ilim tahsiline dair bazı adabı şöyle saymıştır:

Birinci vazife herşeyden önce nefsi kötü ahlâktan temizlemektir. Resûlullâh Efendimiz (s.a.v.);

"Dîn temizlik üzerine kurulmuştur” buyurdular. Bu temizlik sadece elbise temizliği değil, kalb temizliğidir.

Tevbe sûresinin 28. âyetinde;

"...Müşrik (Allâh’a ortak koşan kimse)ler pislikten ibâ- rettir...” buyurulması necâsetin sadece elbisede olmadı­ğını beyân eder.

Nefsi kötü ahlâkdan temizlemedikçe dinde fayda verecek ilim elde etmek mümkün olmaz, ilmin nuruy­la aydınlanılamaz.

İbn-i Mesûd (r.a.) Hazretleri şöyle buyurdular:

“İlim, çok hadîs öğrenip rivayet etmek değildir, ilim ancak Allah’ın kalbe akıttığı bir nurdur”.

İkinci vazife dünyanın meşguliyetlerini azaltıp vata­nından uzaklaşmalıdır ki kalbini ilme iyice verebilsin. Cenâb-ı Hak bir göğüste bir kalp yaratmıştır, iki değil. Sen ilme tamamını vermedikçe ilim sana bazısını ver­mez.

Üçüncü vazife ilim öğrenirken asla kibirli olmamalı, ona hürmetkâr davranmalı, âlimin (hocasının) önünde, doktor önündeki hasta gibi olmalı, onun işine karışma­malıdır.

Dördüncü vazife insanların ihtilaflarına kulak verme­melidir. Zira bu dehşet ve hayret verir. İşittiği her şeye kalbinin meyletmesine sebep olur, sonunda tembellik ve atâlete götürür.

Beşinci vazife mümkünse faydalı ilimlerin hepsinden işine yarayacak kadar öğrenmelidir. Bu mümkün değilse ilimlerin en mühimlerini seçmektir.

Altıncı vazife ilim tahsil edenin gayesi, kendisini Allâh’a ulaştıracak şeylerle (güzel ahlâkla) süslemek olmalıdır. İlmi asla riyaset, mal ve makam için öğrenme- melidir.